De politie heeft in totaal 190 aangehouden personen bij het Openbaar Ministerie aangeleverd op verdenking van een misdrijf dat verband houdt met de jaarwisseling. Dat blijkt uit een inventarisatie onder de parketten van het OM. Bijna de helft wordt verdacht van geweld tegen hulpverleners.

Dit aantal is hoger dan vorig jaar; toen werden er op 1 januari 2021 156 verdachten aangeleverd bij het OM. De meeste feiten betreffen geweld, waarvan 89 keer geweld tegen personen die zich inzetten voor de veiligheid van de samenleving, 47 maal geweld tegen overige personen en 25 maal geweld tegen goederen. In 29 zaken gaat het om andere feiten, zoals vuurwerkzaken.

Fors zwaardere strafeis
Het OM kan een zaak zelf afdoen en een verdachte bijvoorbeeld een boete of een taakstraf opleggen, maar het OM kan een verdachte ook laten voorkomen bij een rechter. Dat is altijd afhankelijk van de feiten en omstandigheden van de zaak.
Waar het gaat om geweld tegen personen die zich inzetten voor de veiligheid van de samenleving, worden verdachten in beginsel voor de rechter gebracht en zal de strafeis fors zwaarder zijn dan in andere vergelijkbare geweldszaken. Uiteindelijk beslist de rechter wat de straf wordt en of hij meegaat in de zwaardere eis van de officier van justitie.

Onacceptabel
“Geweld tegen hulpverleners is onacceptabel en tolereren wij niet”, aldus Guus Schram, coördinerend hoofdofficier van justitie tijdens de jaarwisseling. “Hulpverleners staan elke dag weer paraat om mensen te helpen en de samenleving veiliger te maken. Zij moeten ongestoord hun werk kunnen doen en wij geven dan ook prioriteit aan de opsporing en vervolging van de verdachten.”
De politie denkt er uiteraard hetzelfde over, maar wil ook dat de jaarwisseling in de toekomst heel anders wordt, zodat er geen plaats meer is voor personen die geweld plegen of vernielingen aanrichten.
Een probleem dit jaar was dat vuurwerk in het buitenland gewoon legaal gekocht kon worden. Ook vuurwerk dat zonder vuurwerkverbod in Nederland niet aan consumenten verkocht mag worden, aldus portefeuillehouder Geweld tegen Politie Ambtenaren Peije de Meij. Het gevolg was dat het uitluiden van het jaar opnieuw gepaard ging met heftige vuurwerkincidenten, waarbij hulpverleners en omstanders ernstig gewond raakten. Ook waren er veel branden en vernielingen.

Verharding
“We zien steeds meer verharding”, aldus de Meij. “Dit jaar kregen hulpverleners en de politie nog meer dan afgelopen jaren te maken met agressieve groepen mensen en met geweld. Zelfs in normaal heel rustige dorpjes moest nu de ME eraan te pas komen om de openbare orde te herstellen.” Ondanks het vuurwerkverbod werd ook in 2021 veel illegaal vuurwerk in beslag genomen. Het ging om een recordaantal van 205 duizend kilogram. Ruim meer dan de 123 duizend kilogram van 2020. “Het helpt de politie als er een permanent verbod op consumentenvuurwerk komt”, stelt De Meij. Steeds weer vraagt de jaarwisseling enorme inzet van agenten, ME’ers, boa’s, brandweer– en ambulancemensen. Het is een keer klaar met hoeveel politie en hulpverleners je kunt inzetten. Een inzet die ook steeds gevaarlijker wordt door zwaar illegaal vuurwerk.”
“De samenleving verdient een oud en nieuw traditie die feestelijk en veilig is. En het gaat niet alleen om vuurwerk bij de jaarwisseling”, zegt De Meij. “Vuurwerk is er tegenwoordig feitelijk heel het jaar. Zoals we zien bij demonstraties, voetbalrellen en ram- en plofkraken. Het is aan het nieuwe kabinet samen met de Tweede Kamer, burgemeesters, de vuurwerkbranche, onze buurlanden en de politie om te kijken hoe we de jaarwisseling en consumentenvuurwerk anders kunnen vormgeven in de toekomst.”