Advocaten merken weinig van beveiliging door overheid

Na de liquidatie van Derk Wiersum, de advocaat van kroongetuige Nabil B., is te weinig gebeurd om de beveiliging van advocaten te verbeteren. Dat zeggen verschillende prominente advocaten in gesprek met NU.nl. Maandag begint de strafzaak tegen de verdachten van de moord op Wiersum.
In een reactie op de moord zei minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid dat zoiets nooit meer mocht gebeuren. Onder leiding van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) zouden rechters, leden van het Openbaar Ministerie (OM) en advocaten in processen tegen de georganiseerde criminaliteit zwaar worden beveiligd. Anno Huisman, lid van het bestuur van de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten (NVSA), ziet twee jaar later echter weinig veranderingen waar het gaat om beveiliging van advocaten. En dat terwijl zij steeds vaker te maken met ernstige bedreigingen, stalking en fysieke mishandeling.
Concrete dreiging
Zo werd advocaat en curator Philippe Schol een kleine twee maanden na Wiersum in zijn been geschoten. Hij was betrokken bij de afwikkeling van twee sportscholen, waarvan er één zou worden gebruikt om geld wit te wassen. Schol kreeg te horen dat als hij beveiliging wilde, hij daar zelf voor moest zorgen. Op de advocatenkantoren van Jan-Hein Kuijpers in Amsterdam en Louis de Leon en Yassine Bouchikhi in Utrecht werden kogels afgevuurd.
Maar ook in de rechtbank zijn advocaten volgens Huisman niet veilig. Het meest basale niveau van beveiliging is daar volgens hem onvoldoende. Zo moest hij zelf beveiligingsmaatregelen voorstellen toen er rond een rechtszaak in Zwolle sprake was van een concrete dreiging in een gevoelige zaak. Hij vindt dat de overheid proactief dreigingsanalyses moet maken. Nu is de situatie zo dat advocaten bij dreiging zelf kogelwerende vesten moeten aanschaffen.
Wraakacties
De advocaten maken zich ook grote zorgen over fouten die bij het OM worden gemaakt, waardoor gegevens en foto’s van potentiële doelwitten van wraakacties in handen van verdachten terecht komen. Ook hebben zij felle kritiek op justitie omdat ondanks waarschuwingen de risico’s voor de familie en advocaat van Nabil B. verkeerd zijn ingeschat. Voor twee advocaten van nabestaanden van de kroongetuige was de falende beveiliging door de overheid een reden om zich terug te trekken uit de zaak. Advocaat Richard Korver staat de kinderen en moeder van de doodgeschoten broer van Nabil B. bij. Hij merkt dat veel advocaten in liquidatiezaken niet meer durven op te treden. Die angst ondermijnt volgens hem het vertrouwen in de rechtsstaat.
Veiligheidsmaatregelen
Advocaten die bedreigd worden en bescherming willen dienen aangifte te doen bij de politie. Dat gebeurt zelden, omdat in zo’n aangifte de persoonsgegevens van de advocaat worden opgenomen. Advocaten die ernstig bedreigd worden door criminelen kunnen ook via een ‘noodtelefoon’ van de Nederlandse orde van advocaten (NOvA) in vertrouwen hun verhaal doen bij de NCTV, zodat van daaruit noodzakelijke veiligheidsmaatregelen worden getroffen. Verder worden trainingen aangeboden om advocaten weerbaarder te maken en kunnen kantoren een gratis veiligheidscan laten uitvoeren door de NOvA. Noodzakelijke beveiligingsmaatregelen moeten de kantoren wel zelf betalen. Volgens minister Grapperhaus vindt momenteel onderzoek plaats naar uitbreiding van materieel en personeel van het Stelsel Bewaken en Beveiligen. Dat moet uiterlijk 1 oktober 2021 tot een advies leiden.