De politie zegt op alle mogelijke manieren te proberen de dekking van communicatiesysteem te C2000 verbeteren. Bijvoorbeeld door extra masten te plaatsen en het bereik van antennes en portofoons te versterken. Maar 100 procent dekking zal nooit mogelijk worden, zegt Henk Geveke, die verantwoordelijk is voor het systeem.

“Maar dat ontslaat ons niet van de plicht om in het belang van de veiligheid alles op alles te zetten het bereik waar mogelijk te verbeteren”, benadrukt Geveke, die daarmee op de conclusies van de Arbeidsinspectie reageert, dat het communicatiesysteem niet goed werkt. Daardoor zou de veiligheid van agenten en burgers in het geding zijn. Bovendien overtreedt de politie de wet, stelt de inspectie. De politie heeft zes maanden de tijd gekregen om de problemen te verhelpen.

Onveilig en gefrustreerd
“Het voelt misschien alsof we collega’s aan hun lot overlaten”, zegt Geveke. “Dat beeld is in de media ontstaan en dat vind ik jammer. Dat doen we zeker niet. De veiligheid van collega’s staat voorop, altijd. We begrijpen heel goed dat collega’s zich onveilig en gefrustreerd voelen als het systeem niet goed werkt en de terugvalopties niet makkelijk en snel kunnen worden ingezet. Het ministerie van J&V is eigenaar van het systeem en daarom ligt het probleem uiteindelijk daar op tafel. We doen er samen met het departement alles aan om de dekking van C2000 technisch te verbeteren. Bijvoorbeeld door extra masten te plaatsen in gebieden waarvan we weten dat er minder dekking is. Maar we proberen bijvoorbeeld ook het bereik van antennes en portofoons te versterken. Ondanks deze maatregelen, weten we dat een bereik van 100 procent niet haalbaar is. En juist om collega’s veilig te laten werken, willen we dat zij beter zijn uitgerust om terugvalopties in te zetten. Daar hebben we als organisatie iets te doen.”

Hardnekkige problemen
Gebruikers van het communicatiesysteem ervaren hardnekkige problemen. Vooral in de buitengebieden maar ook in steden is het bereik soms onvoldoende. “De haperingen hebben een aantal verklaarbare oorzaken”, vertelt Hans Rosenkamp. Hij is verantwoordelijk voor de functionele voorzieningen binnen het Landelijke Meldkamer Samenwerking (LMS), waaronder ook C2000.
Volgens Rosenkamp voldoet het communicatiesysteem aan de dekkingseisen die indertijd bij de invoering in 1996 werden gesteld, maar de tijden zijn veranderd. “C2000 is vanuit gebruikersperspectief stil blijven staan, terwijl telecomnetwerken zich wel verder hebben ontwikkeld. Iedereen vindt het normaal dat je overal en altijd bereik hebt, maar die eis is destijds aan C2000 formeel nooit gesteld.”

Binnenhuisdekking
Rosenkamp benadrukt daarbij dat de gebruikers zelf ook van invloed kunnen zijn op de bereikbaarheid van het communicatienetwerk. Bijvoorbeeld door hun portofoon in de dienstauto te gebruiken, terwijl C2000 niet is ingericht op zogenoemde ´binnenhuisdekking´. ‘Dat is een bekend gegeven. Gebruik je toch liever je portofoon dan je mobilofoon in de auto, dan mag dat natuurlijk. Maar de ontvangst in zo’n stalen omgeving is veel minder goed. Met name de nieuwe Mercedes B-voertuigen zijn een grote storingsbron, onder meer vanwege de bekabeling.
Een andere factor is dat het Nederlandse landschap sinds eind jaren 90 ingrijpend is veranderd. Er zijn complete woonwijken bijgebouwd en het aantal zonnepanelen is exponentieel toegenomen. Dat heeft allemaal negatieve invloed op de dekking van het communicatienetwerk. “Als de zon de hele dag schijnt, daalt het bereik fors”, weet Geveke. “Dit kan een reductie van 7 tot 8 procent opleveren van de radiodekking gemiddeld met uitschieters van 25 procent op specifieke locaties.”

Nieuw communicatiesysteem
Verbetering is in zicht maar kost tijd. De minister van JenV heeft aan de Tweede Kamer laten weten dat C2000 vanaf 2027 wordt vervangen door Noova. Dit is een nieuw communicatiesysteem dat gebruikmaakt van de netwerken van telecomproviders. Daarmee zal de dekking gelijk zijn aan die van mobiele telefoons, verwacht Melvin Doorn, sectorhoofd Voorzieningen binnen LMS. “Openbare orde- en veiligheidsdiensten krijgen dan prioriteit binnen die netwerken. Ook bij veel communicatieverkeer blijft er dan altijd bandbreedte over voor politie en andere hulpdiensten.”
Tot die tijd wordt het onderste uit de kan gehaald om C2000 zo optimaal mogelijk te laten functioneren, vertellen Rosenkamp en Doorn. Zo wordt binnenkort een kleinschalige pilot gestart waarbij portofoons dankzij een software-update automatisch overschakelen naar een hoger zendvermogen als de verbinding slecht is. “Wij verwachten daar veel van”, zegt Rosenkamp.
Hetzelfde geldt voor een proef waarbij een aanpassing in de software ervoor zorgt dat de portofoon makkelijker gaat roamen en net als mobiele telefoons steeds het sterkste signaal oppikt. “Nu blijft de portofoon soms te lang op een opstelmast hangen”, licht Doorn toe. “We proberen dat zo aan te passen dat de portofoon al na twee seconden overstapt, in plaats van vijf seconden af te wachten of het nog goed komt. Door dit proces te optimaliseren, hopen we de communicatie te verbeteren.”

Bereik
Naast deze maatregelen wordt ook gekeken of de gevoeligheid van de antennes op de C2000 antennelocaties kan worden verhoogd en worden er meer masten geplaatst. “Maar het duurt wel anderhalf jaar voor je de plaatsing van zo’n mast van begin tot eind rond hebt”, tempert Rosenkamp de verwachtingen. “In de tussentijd plaatsen we ook zendontvanginstallaties in de masten van telecomproviders daar waar dat mogelijk is. Dat kan sneller, maar dan heb je een kleiner bereik.”
Om ervoor te zorgen dat hulpdiensten altijd adequaat kunnen blijven werken en communiceren, is de terugvaloptie push-to-talk-app ontwikkeld. Die is inmiddels gebruiksklaar. De app maakt geen gebruik van de C2000-infrastructuur maar van internet en telefonie. Daarmee is een alternatief – maar niet volwaardig – communicatiesysteem beschikbaar voor alle politiemedewerkers als er sprake is van gehele of gedeeltelijke uitval van C2000 of van verminderde dekking.

Handelingskader
Het is belangrijk dat agenten weten wat ze moeten doen bij uitval van C2000 en dat ze kunnen overschakelen op terugvalopties. Dat is nu onvoldoende het geval. Daarom komen er beter instructies en uitleg over de beperkingen van C2000 en het gebruik van portofoons en mobilofoons. In gebieden met verminderde dekking zullen door de OC’s en de betreffende basisteams concrete afspraken worden gemaakt over hoe er veilig kan worden gewerkt.
De politie heeft nu twee weken de tijd om een zienswijze te formuleren op de brief van de Arbeidsinspectie, waarna een formele eis tot naleving van de Arbeidsomstandighedenwet volgt. De politie krijgt dan uiterlijk zes maanden de tijd om te voldoen aan deze eis.