Bij acties in 27 landen, waaronder Nederland, zijn in de afgelopen drie maanden 1803 geldezels, ofwel money mules aangehouden. Deze zevende European Money Mule Action (EMMA) werd in samenwerking met Europol gecoördineerd. Deze week is het EMMA-actieweek om aandacht voor deze problematiek te vragen.

Om illegaal verkregen geld wit te wassen, maken cybercriminelen vaak gebruik van zogenoemde money mules, ook wel geldezels of katvangers genoemd. Deze stellen hun bankrekening beschikbaar voor fraude. Dat is strafbaar. “We zien dit steeds vaker gebeuren. De moneymules worden geronseld door cybercriminelen. Met alle gevolgen van dien”, vertelt Caroline Sander, teamleider bij de Electronic Crimes Task Force (ECTF) van de Landelijke Eenheid. Dit samenwerkingsverband tussen politie, Openbaar Ministerie, banken en International Card Services (ICS) bestrijdt cybercriminaliteit gericht op banken en hun klanten.

Preventie
“Het is goed om te zien dat we met onze partners meer aandacht besteden aan preventie”, vindt Sander. “In september zijn we samen met de banken (Veilig Bankieren) een preventiecampagne gestart onder het motto: Mijn scam, jouw probleem. Hiermee vragen we aandacht voor deze groeiende criminaliteitsvorm en waarschuwen we voor de mogelijke gevolgen. Mbo- en hbo-scholen hebben een persoonlijke brief en informatiepakket gekregen. Daarnaast maakte Stichting Halt samen met de banken een speciale les over money mules voor mbo-leerlingen. We moedigen de scholen aan om hiervan gebruik te maken. En we doen nog meer aan preventie. Zo zal ING, in het verlengde van deze EMMA-actieweek, aan alle jonge rekeninghouders via de bank-app een bericht versturen om te voorkomen dat zij zich laten gebruiken als geldezel.”

Actiedagen
Ook in Nederland zijn van september tot en met november meerdere money mules geïdentificeerd tijdens acties en strafrechtelijke onderzoeken. Een aantal onderzoeken loopt nog. De politie-inzet beperkt zich echter niet uitsluitend tot die drie maanden, laat Sander weten. “In 2021 vonden in Nederland meerdere actiedagen plaats, waarbij we geldezels of sleutelfiguren aanhielden. Alleen al in de regio Rotterdam waren er vijftien actiedagen waarbij we zo’n tweehonderd geldezels hebben aangehouden. En ook in andere politieregio’s waren er succesvolle actiedagen.”

Pakkans groot
Bij vrijwel alle vormen van online fraude gebruiken de daders bankrekeningen van anderen. Zo blijven de criminelen zelf uit het zicht van politie en justitie. Maar de pakkans voor de geldezels is groot, omdat zij eenvoudig zijn op te sporen via hun bankrekening. “Niet de criminelen draaien op voor de schade, maar de katvangers, die bovendien strafrechtelijk kunnen worden vervolgd”, waarschuwt Sander. “Door ons op hen te richten verstoren we het criminele proces en kunnen de daders die erachter zitten het geld moeilijker wegsluizen. Bovendien levert dit ons waardevolle informatie op over die personen. Zo voorkomen we meer slachtoffers van cybercriminaliteit.”