Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) brengt voor het zevende jaar op rij de Cybersecuritymonitor uit, met rapportages over de cyberweerbaarheid van bedrijven en huishoudens in Nederland. Deze monitor, mede opgesteld op verzoek van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK), biedt belangrijke inzichten voor het Nederlandse bedrijfsleven, van zelfstandige ondernemers tot grote bedrijven in sectoren zoals zorg, financiële dienstverlening, horeca, ICT en industrie.

Uit de monitor blijkt dat kleinere bedrijven aanzienlijk minder cyberweerbaar zijn dan hun grotere tegenhangers. Op alle onderzochte basismaatregelen ondernemen kleine bedrijven minder actie, wat hen kwetsbaar maakt voor cyberincidenten. Toch is er ook positief nieuws: het aantal cyberincidenten in het bedrijfsleven is opnieuw gedaald, inclusief het aantal ransomware-aanvallen. Sectoren die sterk afhankelijk zijn van ICT of die veel waarde hechten aan databeveiliging, zoals de ICT-sector en de gezondheidszorg, scoren beter op het gebied van cybersecurity dan sectoren waar dit minder prioritair lijkt.

Cybersecuritymaatregelen
Het cyberweerbaarheidsniveau van een bedrijf neemt toe naarmate er meer maatregelen worden getroffen. Dit jaar is er voor het eerst een lichte afname te zien in het aantal bedrijven met twee of meer werknemers dat de helft of meer van de gevraagde cybersecuritymaatregelen neemt. Grotere bedrijven nemen over het algemeen vaker maatregelen tegen cyberdreigingen dan kleinere bedrijven. Dit verschil is vooral duidelijk bij complexere maatregelen, zoals het gebruik van een Virtual Private Network (VPN). Zo gebruikt 81 procent van de grote bedrijven (250+ werknemers) een VPN, tegenover slechts 25 procent van de microbedrijven (2-10 werknemers). Zelfstandige ondernemers scoren nog lager dan microbedrijven.

Cybersecurityincidenten
Het totale aantal ICT-veiligheidsincidenten, zowel intern als extern, is gedaald. Deze dalende trend is zichtbaar sinds 2020 en geldt voor bedrijven van alle groottes. In 2016 had bijna 40 procent van de grootste bedrijven een ICT-veiligheidsincident door een externe aanval, terwijl dit in 2022 nog maar 18 procent was.
Grote bedrijven ervaren consequent meer incidenten dan kleine bedrijven, zowel interne incidenten als externe aanvallen. Dit kan komen door de grotere en complexere ICT-infrastructuur van grote bedrijven. Hoewel het aantal ICT-veiligheidsincidenten afneemt, blijkt dat een derde van deze incidenten gepaard gaat met kosten, meestal minder dan 1 procent van de bedrijfsomzet.

Minder ransomware
Het aantal bedrijven dat slachtoffer is geworden van een ransomware-aanval is in 2022 gedaald. Procentueel gezien hebben grotere bedrijven vaker last van ransomware-aanvallen dan kleinere bedrijven. Er is echter een toename van ransomware-aanvallen in de ICT-sector en bij zelfstandige ondernemers. Van de bedrijven met twee of meer werknemers die een ransomware-aanval hebben gehad, schakelde 37 procent de hulp in van een cybersecuritybedrijf en slechts 18 procent stapte naar de politie. Dit percentage is lager bij kleinere bedrijven.
De Cybersecuritymonitor 2023 toont aan dat kleinere bedrijven kwetsbaarder zijn voor cyberdreigingen door het nemen van minder maatregelen. Toch is de algehele daling van cyberincidenten bemoedigend. Bedrijven, ongeacht hun grootte, moeten blijven investeren in hun cyberweerbaarheid om zich effectief te beschermen tegen steeds evoluerende digitale dreigingen.