Volgens actualiteitenprogramma Nieuwsuur zijn er in Nederland duizenden huurwoningen waar niemand ingeschreven staat, terwijl ze wel bewoond worden. Veelal gaat het om criminelen, die een anoniem adres nodig hebben. Makelaars weten het, maar durven het niet te melden.

Gemeenten maken zich grote zorgen over deze ontwikkeling. Criminelen lopen nogal eens tegen zakelijke conflicten aan en dan is het niet uitgesloten dat deze ontaarden in een schietpartij of een aanslag op de woning. Daarbij is de kans groot dat onschuldige bewoners het slachtoffer worden. Ook makelaars zijn bezorgd. Zij kunnen ongewild in een situatie terechtkomen, waarbij zij zich uiteindelijk niet meer kunnen terugtrekken uit een samenwerking met de onderwereld. In Amsterdam, Rotterdam en Tilburg is de politie inmiddels acties gestart tegen de illegale bewoners, maar het probleem lijkt moeilijk aan te pakken. Deze week werd weer een groep criminelen aangetroffen in een luxe woonwijk in Diemen, vlakbij Amsterdam.

Ondermijnende criminaliteit
Volgens burgemeester Erik Boog van Diemen is de nieuwe wijk Holland Park kwetsbaar voor ondermijnende criminaliteit. Er zou mensenhandel, illegale prostitutie, drugsproductie en drugshandel plaatsvinden vanuit de woningen. Ook zouden de illegale bewoners zich schuldig maken aan uitkeringsfraude en toeslagenfraude. Daarnaast vindt Boog het onacceptabel dat eerlijke mensen niet aan een woning kunnen komen, terwijl deze wel verhuurd worden aan criminelen. Volgens George Rasker van het Aanjaagteam Ondermijning speelt het probleem in alle Nederlandse gemeenten. De overheid loopt alleen al jaarlijks 5,5 miljard euro mis doordat de illegale bewoners geen belasting betalen. Ze weten aan de woningen te komen via tussenpersonen, die bij de verhuurmakelaars de huurcontracten afsluiten. Daarbij maken zij gebruik van vervalste werkgeversverklaringen en loonstroken om voor de relatief dure woningen in aanmerking te komen. De makelaar zou de verklaringen moeten natrekken, maar dat gebeurt in de praktijk niet. De huur wordt tenslotte betaald en als er problemen worden gemaakt, zijn repercussies niet uitgesloten. Volgens de NVM is wat er bekend is over dit fenomeen nog maar het topje van de ijsberg. Voorzitter Onno Hoes: “Het is schrikbarend dat de ondermijnende criminaliteit zo dichtbij huis aan het komen is.” Hij denkt dat makelaars eerder bereid zullen zijn misstanden te melden als dat anoniem kan. De burgemeester van Diemen is voorstander van een landelijke regeling, die het screenen van huurders vergemakkelijkt. Een regeling met een zwarte lijst en betere informatie-uitwisseling tussen de verschillende instanties.