Voorbeelden verzamelen van phishingmails, fraude-sms’jes en frauduleuze websites? Dat mag de Fraudehelpdesk niet meer doen, zo bepaalde de Autoriteit Persoonsgegevens deze week. De Fraudehelpdesk, door de overheid in het leven geroepen om bij te houden welke vormen van fraude er rond gaan en om ondernemers en burgers hiervoor te waarschuwen, krijgt namelijk geen nieuwe vergunning om persoonsgegevens te verwerken.

Het is een even typerend als schrijnend voorbeeld van hoe onder de huidige wetgeving de Autoriteit Persoonsgegevens geen enkele ruimte geeft of wil geven aan private partijen om fraude en ondermijning tegen te gaan. Ook de overheid valt hier iets te verwijten. Die is in gebreke gebleven om de Fraudehelpdesk te voorzien van een status waardoor zij niet vooraf toestemming van de AP moet hebben maar achteraf gecontroleerd kan worden. Goed voorbeeld is Engeland waar dit al jaren geleden goed geregeld is. Daar werkt al 30 jaar een privaat systeem waar 1 miljard pond fraudeschade per jaar mee voorkomen wordt.

Privacy crimineel
Hier in Nederland mogen private partijen zogenaamde ‘strafrechtelijke gegevens’ echter niet ‘verwerken’. En onder ‘verwerken’ wordt bijvoorbeeld ook verstaan het delen van een IBAN rekeningnummer van een valse- of spookfactuur. Daaraan mag de Fraudehelpdesk – al krijgt zij honderd klachten over een valse- of spookfactuur – geen ruchtbaarheid meer geven. Want de privacy van een crimineel gaat voor de bescherming van burgers en ondernemers. Of toch niet?

Vele jaren en euro’s verder
Daarom stuiten ook ondernemers op de inmiddels gevleugelde woorden van de AP: ‘Er kan al heel veel’. Terwijl er in werkelijkheid meerdere voorbeelden zijn van partijen die jaren en tonnen aan euro’s verder zijn voor er een (meestal heel afgeslankte) vorm van toestemming komt. Of in het geheel niet zoals nu bij de Fraudehelpdesk.

Tegengaan witwassen
Het gevolg is dat criminelen hier helaas veel ruimte krijgen om geld binnen te harken. Zonder informatie is het immers niet mogelijk om goede barrières op te werpen. Ondertussen zal de overheid stoer blijven inzetten op het tegengaan van witwassen. Mijn inschatting is echter dat het crimineel verkregen vermogen alleen maar zal groeien als er niet eindelijk eens vaart gemaakt wordt met – op zich – simpele wetgeving.

Ideaal land voor criminelen
Dit bericht over de Fraudehelpdesk onderstreept weer dat Nederland niet alleen een ideaal land is voor criminelen vanwege de uitstekende digitale en fysieke infrastructuur, maar ook vanwege de uitstekende bescherming van de privacy van de crimineel waardoor preventie van fraude en ondermijning vrijwel niet mogelijk is.

Els Prins
Beleidssecretaris criminaliteit VNO-NCW / MKB Nederland