Psychologie is een belangrijke wetenschap binnen de professionele beveiliging. Het was daarom het hoofdthema tijdens de najaarsbijeenkomst van ASIS Benelux. Daarnaast ging aandacht uit naar de beveiliging van de logistiek voor coronavaccins en vertelde een voormalig undercoveragent over zijn spannende werk.
Ook voor de leden van de Benelux Chapter van ASIS International was het lang geleden dat zij elkaar in levende lijve konden ontmoeten. De opkomst tijdens de najaarsbijeenkomst in het Belgische Zoersel was dan ook heel behoorlijk. De eerste dag vond de Algemene Ledenvergadering plaats, gevolgd door een boeiende lezing van ‘breindeskundige’ Paul Bartels over het onderwerp manipuleren. Een term met een negatieve klank, ofschoon manipulatie ook in positieve zin kan worden ingezet. Bijvoorbeeld om mensen aan te zetten tot gewenst gedrag. 
Het vergt wel een aantal trucjes om mensen met manipulatie in het gareel te houden. Ene Joep Schrijvers beschreef dit in het boekje ‘Hoe word ik een rat?’ Bartels besloot het talent van het publiek te testen. Afhankelijk van een aantal eigenschappen kon men een stomme rat, een sluwe rat of een gore rat worden. Veel kwamen er in de laatste categorie terecht, wat een zekere aanleg voor het vakgebied van securityprofessional verraadt.
De invloed van de omgeving
Na een welkomstwoord van CEO Peter O’Neil van ASIS International, dat vanwege corona via een online-verbinding moest, was het de tweede dag de beurt aan psycholoog Rob van den Biggelaar om iets te vertellen over CPTED. Dat staat voor Crime Prevention Through Environmental Design en gaat over hoe je menselijk gedrag kan beïnvloeden met het ontwerp van de gebouwde omgeving. 
Fysieke beveiliging is met betonnen muren te realiseren, maar voor de mens is sociale veiligheid ook van groot belang. Het beste resultaat ontstaat uit een mix van die twee, maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Zeker als er tegenstrijdige belangen zijn, wat bij bouwprojecten bijna altijd het geval is. Toch is het iets om rekening mee te houden, als men wil dat een ruimte op de gewenste manier gebruikt en beleefd wordt. “De ruimte om ons heen is een communicerend systeem met elementen die invloed hebben op onze emoties”, aldus Van den Biggelaar. “Vraag je niet af hoe je criminelen uit een wijk krijgt, maar wat de wijk aantrekkelijk maakt voor hen!”
Duwtje in de juiste richting
Een soortgelijk onderwerp werd besproken door Marlies Sas van de universiteit van Gent, die studie deed naar het gebruik van Big Data om criminaliteit tegen te gaan. Zij ging in op het onderwerp ‘nudging’, ofwel goed gedrag stimuleren door mensen een duwtje in de juiste richting te geven. Daarbij wordt de juiste richting heel aantrekkelijk gemaakt, maar blijft het ook altijd mogelijk om voor het minder aantrekkelijke alternatief te kiezen. 
Een voordeel is volgens Sas dat je mensen op deze wijze bewust maakt van hun keuze en daarmee van hun gedrag. Het garandeert niet dat iedereen gewenst gedrag gaat vertonen, maar dat is met wet- en regelgeving niet anders. Ze gaf een groot aantal voorbeelden van nudging in de praktijk, zoals een bordje waarop staat dat 80 procent van de mensen de fiets met twee sloten vastzet. Of een display die bij goed gedrag een lachende smiley toont. Maar ook een lijn op de grond rond een geldautomaat, waar wachtenden achter behoren te blijven staan. Sas deed wetenschappelijk onderzoek naar wat wel en wat niet werkt, want soms heeft nudging onbedoeld een averechts effect.
Anti-vaxxers
Beveiligingsadviseur Ruud van den Berg van het RIVM en director operations Michiel Heller van Movianto Benelux vertelden over de veiligheidsmaatregelen die nodig waren om coronavaccins veilig van de fabriek naar de consument te krijgen. 
Een bijzondere dreiging ging daarbij uit van tegenstanders van vaccinatie. Een speciale taskforce moest voorkomen dat de logistiek verstoord zou worden, waarbij zelfs Defensie werd ingeschakeld. Om dat mogelijk te maken werd het distributiecentrum van Movianto in Oss zelfs tot Rijksdomein gepromoveerd. Voor de zekerheid werd op een geheime plaats nog een tweede distributiecentrum ingericht als back-up, maar dat hoefde tot nu toe niet gebruikt te worden. 
De transporten vanuit de fabriek en naar de priklocaties vonden plaats in pantservoertuigen van G4S onder begeleiding van de politie. Moeilijker werd het om op deze wijze ook huisartsen en verzorgingstehuizen te beleveren. Dat ging daarom anders. Van elke priklocatie moest vooraf een risicoanalyse worden gemaakt. Een ander probleem vormden de anti-vaxxers. Het RIVM-gebouw werd in een vesting omgetoverd en een groot aantal medewerkers kreeg persoonsbeveiliging. Er vonden twee aanslagen plaats op priklocaties, maar er werden er ook vier voorkomen. Uiteindelijk hebben alle problemen niet tot vertraging van het vaccinatieprogramma geleid.
Undercover
Als laatste spreker vertelde Kris Daels over zijn acht jaar durende carrière als undercover bij de Rijkswacht. Undercover is de zwaarst mogelijke opsporingsmethode en kent daarom veel beperkingen. Er moet wel echt iets aan de hand zetten, wil een rechter er toestemming voor geven. Zo zijn undercoveroperaties dermate geheim dat zelfs de rechterlijke macht geen toegang krijgt tot de dossiers. De enigen die bevoegd zijn tot inzage zijn speciale ambtenaren van het Openbaar Ministerie. Ook advocaten van verdachten komen niet te weten wie de undercover was en wat deze heeft gerapporteerd. 
Dit kan uitgelegd worden als schending van de mensenrechten, maar volgens Daels is het geoorloofd vanwege de belangen die er op het spel staan. Wat het werk volgens hem ingewikkeld maakt, is dat er wel regels zijn waar de undercover zich aan moet houden. Zo mag deze verdachten niet aanzetten tot criminele handelingen. “Wij krijgen ook geen licence to kill”, grapte hij. “We mogen geen misdrijven plegen, tenzij de procureur daar vooraf toestemming voor heeft gegeven. Maar we zitten doorgaans niet in een situatie dat we die toestemming kunnen aanvragen, dus moet je soms om vergiffenis vragen in plaats van om toestemming. Je kan als undercover vervolgd worden!”
Security talent award
De bijeenkomst werd afgesloten met de uitreiking van de Security talent award. Drie studenten waren kandidaat en mochten hun onderzoeksresultaten presenteren. Integraal veiligheidskundige Anders Lörtzer deed onderzoek naar de gevolgen voor Nederlandse bedrijven van de geopolitieke ontwikkelingen in het Noordpoolgebied. Die gevolgen zijn nu nog gering, maar kunnen snel toenemen, nu steeds meer vaarwegen ontstaan en er veel kostbare delfstoffen in het gebied worden ontdekt.
Jaap Muijs haalde zijn master international security met een onderzoek naar de dreiging van desinformatie, die onder andere gebruikt kan worden om samenlevingen te destabiliseren. Een voorbeeld zijn de Russische inspanningen om de verkiezingen in de Verenigde Staten te beïnvloeden.
De award ging uiteindelijk naar integraal veiligheidskundige en bestuurskundige Tara Visscher, die het veiligheidsbewustzijn van een aantal burgemeesters had bestudeerd. Steeds meer burgemeesters hebben beveiliging nodig tegen de georganiseerde criminaliteit. Visscher ontdekte dat het effect van de maatregelen sterk afhangt van de persoonskenmerken van de betrokken burgemeesters. Daarnaast stelde zij vast dat het veiligheidsbewustzijn van burgemeesters van grote invloed is op de veiligheid in de betreffende gemeente.
