De Belastingdienst zal volgend jaar nog geen boetes uitdelen aan werkgevers die de zzp-wet (Wet DBA) overtreden. Dit besluit komt na een motie van VVD-Kamerlid Thierry Aartsen, die pleitte voor een soepelere overgangsfase. Hoewel het kabinet aanvankelijk aankondigde boetes ’terughoudend’ in te zetten, is nu besloten dat 2025 volledig boetevrij blijft. Hiermee wordt het jaar een overgangsperiode, waarin werkgevers wel kunnen worden gecontroleerd en gewaarschuwd.

Hoewel boetes voorlopig uitblijven, kan de Belastingdienst naheffingen opleggen als blijkt dat een werkgever een zzp’er inhuurt terwijl er sprake is van een dienstverband. In dat geval moeten met terugwerkende kracht loonbelastingen en sociale premies worden betaald. Voor 2025 geldt dat werkgevers eerst een waarschuwing kunnen krijgen, alvorens een naheffing wordt opgelegd.
Vanaf 1 januari intensiveert de Belastingdienst controles op de zzp-wet, die al acht jaar bestaat maar tot nu toe nauwelijks werd gehandhaafd. Tot nu toe werd alleen opgetreden bij signalen van overtredingen. Risicogroepen zoals gedwongen zelfstandigen, arbeidsmigranten en bemiddelingsbureaus komen als eerste in beeld. Goedkeuringen voor bestaande modelovereenkomsten worden verlengd tot eind 2029.
Om opdrachtgevers te helpen en duidelijkheid te geven komt er een apart loket voor vooroverleg met de Belastingdienst. Dit moet er voor zorgen dat opdrachtgevers niet risicomijdend gaan handelen en helemaal niet meer met zzp’ers gaan werken, wat onder andere in de beveiliging tot grote personeelstekorten gaat leiden.

Schijnzelfstandigen bij het ministerie
Hoewel de boetes zijn uitgesteld, verwacht het kabinet dat werkgevers toch stappen ondernemen om schijnzelfstandigheid tegen te gaan. Staatssecretaris Tjebbe van Oostenbruggen benadrukt dat zzp’en niet verboden wordt en échte ondernemers hun werk kunnen blijven doen. “De Belastingdienst zal streng handhaven en werkgevers actief controleren”, aldus een woordvoerder.
Opmerkelijk genoeg blijft het ministerie van Financiën zelf werken met zo’n 580 zzp’ers in de hersteloperatie van de toeslagenaffaire. Eventuele naheffingen zal het ministerie zelf betalen, wat kritiek opleverde. VVD’er Aartsen sprak van ‘meten met twee maten’. Wel geeft het kabinet volgens hem nu een duidelijk signaal dat werken als en met zzp’ers nog gewoon mogelijk blijft. Ook geeft het duidelijk aan dat het opdrachtgevers kan helpen om duidelijk de opdrachtomschrijving vast te leggen. Hierdoor zou het voor veel zzp’ers gewoon mogelijk moeten blijven om opdrachten uit te voeren. Het kabinet wil volgens het Kamerlid de vrijheid van mensen om hun werkende leven in te richten niet inperken.
Tegelijkertijd maakt Aartsen zich nog steeds zorgen of het uitstel voldoende is om de rust onder zzp’ers terug te brengen. Het risico dat zzp’ers massaal hun opdracht verliezen en organisaties in de problemen komen is nog steeds aanwezig. “Laten we hopen dat dit een eerste belangrijke stap is naar duidelijkheid voor mensen die gewoon zelfstandig willen werken. Vanuit de Kamer blijf ik de vinger aan de pols houden en sta ik open voor zorgen en signalen van zzp’ers.”