Een goede aanpak van een crisis als corona vraagt om het flexibel kunnen inrichten van de crisisstructuur. De Wet veiligheidsregio’s (Wvr) zou die mogelijkheid moeten bieden. De vaste structuren die de WVR nu voorschrijft, sluiten niet altijd aan op specifieke crisissituaties, stelt de Inspectie Justitie en Veiligheid.

Voor haar evaluatie over de samenwerking van veiligheidsregio’s bij de aanpak van corona analyseerde de Inspectie J&&V onder meer evaluaties die de 25 regio’s zelf hebben opgesteld over hun corona-aanpak. De rol van veiligheidsregio’s bij het bestrijden van crises is cruciaal. Zij zijn bijvoorbeeld verantwoordelijk voor bestrijding van infectieziekten waar corona onder valt. Burgemeesters moeten zorgen dat nationale regels worden nageleefd om de crisis aan te pakken.

Buiten de lijntjes gekleurd
Veiligheidsregio’s geven aan dat er over het algemeen tijdens corona goed is samengewerkt, onderling binnen de eigen regio en met de andere regio’s. Vanwege de lange duur van de crisis en om goed te kunnen samenwerken hebben regio’s soms buiten de lijntjes van de Wvr gekleurd. Volgens deze Wvr moet bijvoorbeeld een team met daarin alle burgemeesters uit het gebied besluiten nemen. Tijdens de coronacrisis verkleinden sommige veiligheidsregio’s die teams om sneller te kunnen besluiten. Niet-deelnemende burgemeesters werden later geïnformeerd. Verder hebben diverse regio’s regio-overkoepelende specialistische teams voor de crisisaanpak gevormd zoals juridische teams of scenario-teams. Deze dienden onder meer om andere crisisteams te ondersteunen.

Zorgsector
Iets minder goed verliep de informatie-uitwisseling tussen de Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio (GHOR) en haar partners in de zorgsector, zoals in ziekenhuizen en bij de GGD. De GHOR kreeg niet overal voldoende informatie. Terwijl zij bij een crisis juist de hulpverlening door zorgmedewerkers (artsen, apothekers, ambulances) moet coördineren en ook de schakel is tussen hulpverleners uit de zorg en hulpverleners als de politie. Om dat op te lossen hebben diverse regio’s een GGD-medewerker bij de operationele teams neergezet. In operationele teams zitten organisaties die crises in de praktijk bestrijden.

Pleidooi
Al deze praktische werkwijzen zijn niet geheel conform de geldende crisisstructuur maar helpen de crisisaanpak wel, aldus de Inspectie JenV. Vandaar haar pleidooi om dit in het Programma Versterking Crisisbeheersing en Brandweerzorg mee te nemen. Een veiligheidsregio is bij uitstek een netwerkorganisatie. De Inspectie JenV adviseert iedereen in een veiligheidsregio (zoals bestuurders, zorgverleners, politie, brandweer, Openbaar Ministerie) om de werkstructuren van de organisaties waarmee ze in de toekomst mogelijk moeten samenwerken te leren kennen en persoonlijk contact te leggen in ‘gewone tijden’. Dat verbetert de onderlinge samenwerking en komt later van pas bij crisisbestrijding.

Dit is het tweede en laatste deelonderzoek van de Inspectie JenV naar de aanpak van Covid-19. Eerder onderzocht de Inspectie JenV de samenwerking tussen Rijk en regio’s bij deze aanpak.