Het is volgens de Inspectie Justitie en Veiligheid hoog tijd voor een langetermijnvisie op de werkzaamheden van de politie. Zo’n visie zou nu ontbreken terwijl maatschappelijke ontwikkelingen vragen om nieuwe vormen van (inclusief) leiderschap, sturing en werkcultuur. Het gebrek hieraan hindert een goede taakuitvoering.

Uit tien jaar inspectieonderzoek blijkt bijvoorbeeld dat de opsporing in de knel zit, wijkagenten slechts mondjesmaat aan hun werk toekomen en dat speciale afdelingen onvoldoende functioneren door onder meer een onveilige werksfeer.
In de langetermijnvisie moet staan waar de politie zelf verantwoordelijk voor is, wat zij met publieke en private partners kan uitvoeren en wat ze aan geld, mensen en middelen nodig heeft. De minister van Justitie en Veiligheid, het Openbaar Ministerie en burgemeesters dienen deze samen te schrijven, stelt de Inspectie JenV in een beschouwing over de gehele politieorganisatie.

Onvoldoende functioneren van Landelijke Eenheid
In de beschouwing analyseert de Inspectie JenV haar onderzoeken naar sturing, werkcultuur, taakuitvoering en leiderschap bij de politie van de afgelopen tien jaar. Deze gingen onder meer over een onveilige werksfeer en het onvoldoende functioneren van diverse onderdelen van de Landelijke Eenheid (LE), de inzet van wijkagenten, de opsporing, het verlenen van noodhulp en de vorming van de Nationale politie.
De Inspectie JenV ziet in haar onderzoeken dat de politie de afgelopen jaren beter in staat was om nationaal op te treden dan vóór de vorming van de Nationale politie in 2012. Dat bleek onder meer bij de aanpak van coronademonstraties en boerenprotesten.

Gebrek aan langetermijnvisie
Echter, bij de vorming van de Nationale politie is de aandacht vooral uitgegaan naar het sturen op de operaties: het dagelijkse werk van de politie. De integrale blik – wat zijn onze doelen en wat is daar aanvullend aan financiën, capaciteit en ICT voor nodig – stond op de achtergrond.
Ook nu nog ontbreekt het de politie aan een langetermijnvisie op onder meer haar taakuitvoering, leiderschapscultuur en integrale sturing van de organisatie. Er wordt onvoldoende van elkaar geleerd bij het oplossen van problemen en interne samenwerking is niet overal vanzelfsprekend. Mede daardoor stokt bijvoorbeeld de groei naar een moderne politieorganisatie met bijbehorende leiderschapscultuur en loopt zij achter op ontwikkelingen als cybercriminaliteit en ondermijning.

Aanbevelingen
Om de problemen aan te pakken, doet de Inspectie JenV diverse aanbevelingen. Als de integrale visie op de gehele politie er ligt zoals de Inspectie JenV adviseert, dienen de minister van JenV en de korpschef vervolgens te zorgen voor een onafhankelijke organisatie die (het realiseren van) de integrale visie bewaakt. Dat voorkomt incidentgerichte sturing.
De Inspectie JenV geeft de korpschef de aanbeveling te sturen op samenwerking tussen diverse onderdelen omdat die nu niet goed verloopt. Daarnaast adviseert zij de korpschef een strategie op te stellen om de visie op leiderschap binnen de organisatie door te voeren.
De Inspectie JenV zal de verdere ontwikkelingen van de politieorganisatie en de manier waarop zij haar werk uitvoert nauwgezet volgen.