Het kabinet wil een landelijk verbod op de verkoop van messen aan minderjarigen. Het verkoopverbod wordt onderdeel van een bredere aanpak om het dragen en misbruiken van messen door jongeren tegen te gaan. Burgemeesters hadden hier eerder op aangedrongen.

Wapenbezit onder jongeren is niet normaal, benadrukt het ministerie van Justitie & Veiligheid. Wapens zijn verboden. Toch komen steekincidenten voor onder jongeren. Eenmaal een mes op zak, wordt dit sneller gebruikt met alle ingrijpende gevolgen van dien. Daarom worden de regels over wapens verduidelijkt, zodat sneller kan worden opgetreden als iemand over straat gaat met een huishoudelijk mes of ander voorwerp dat als een steekwapen kan worden gebruikt. Ook wordt gewerkt aan een wetsvoorstel om de verkoop van legale messen aan minderjarigen te verbieden. Gemeenten, middelbare scholen, de politie en het Openbaar Ministerie (OM) werken nauw samen om jongeren en hun ouders bewust te maken van de risico’s van wapenbezit en -gebruik en dit verder terug te dringen met bijvoorbeeld preventief fouilleren, kluisjescontroles op scholen en een gezamenlijke wapeninzamelactie.

Actieplan
Dat staat in het actieplan Wapens en Jongeren dat minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid en minister Dekker voor Rechtsbescherming, mede namens minister Slob voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media, vandaag naar de Tweede Kamer hebben gestuurd. Het actieplan is gezamenlijk opgesteld met vijftien betrokken gemeenten, het OM, de politie, Halt, de William Schrikker Stichting Jeugdreclassering en Jeugdbescherming, de Raad voor de Kinderbescherming, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten en het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid.

Startpunt
Met het actieplan worden de handen ineen geslagen tegen wapengeweld en -bezit onder jongeren. Alle deelnemende partijen delen de norm dat wapenbezit en wapengebruik nooit normaal gevonden mogen worden en de ambitie om het wapenbezit onder jongeren te keren. Startpunt in de aanpak is dat er goed zicht is op jeugd en jongerengroepen die wapens dragen. Van groot belang is vervolgens dat alle betrokken partijen – scholen, jeugd- en welzijnswerk van gemeenten, horeca, politie en OM – in de aanpak goed samenwerken en dat deze aanpak vanuit het Rijk wordt ondersteund en versterkt met landelijke maatregelen.

Totaalaanpak
Het actieplan kent een totaalaanpak van zowel preventieve als proactieve en repressieve maatregelen. De preventieve pijler bestaat uit bewustwording en ontmoediging via campagnes tegen wapenbezit onder jongeren en hun sociale omgeving. Lessen op school door bijvoorbeeld een officier van justitie en voorlichting door Halt dragen hier verder aan bij. Gemeenten en politie zorgen voor een laagdrempelig aanspreekpunt op scholen – bijvoorbeeld een wekelijks spreekuur van wijkteams, een schooljongerenwerker of de wijkagent – voor jongeren die zich bedreigd voelen. Zo wordt ook voorkomen dat scholieren denken dat het helpt om zich te bewapenen.

Winkeliers
Bij proactieve en repressieve maatregelen die het wapenbezit en -gebruik bemoeilijken en aanpakken, gaat het onder meer om landelijke maatregelen zoals het verbod op verkoop van legale messen aan minderjarigen. Wetgeving hiertoe kost tijd. Daarom overlegt het ministerie van Justitie en Veiligheid ondertussen met grote winkelketens over hoe tegen te gaan dat winkeliers legale messen – zoals keukenmessen – nog aan minderjarigen verkopen.
Verder kunnen scholen in overleg met politie en de gemeente kluisjescontroles lokaal uitvoeren. Daarnaast worden voorbereidingen getroffen om in 2021 een wapeninleveractie te organiseren in alle betrokken gemeenten met het OM, de politie en het ministerie van Justitie en Veiligheid, vergezeld van voorlichting over de risico’s van wapenbezit. Lokaal kunnen gemeenten er ook voor kiezen om gebieden aan te wijzen waar preventief fouilleren moet worden ingezet om het wapenbezit terug te dringen. Het actieplan heeft een looptijd van twee jaar.