Radicale of extremistische organisaties moeten stevig kunnen worden aangepakt, vindt het Kabinet. De ministerraad heeft op voorstel van minister Dekker voor Rechtsbescherming daarom ingestemd met een wetsvoorstel dat instrumenten biedt om organisaties te verbieden als deze de samenleving ernstig bedreigen of de rechtsorde omver willen werpen.

Het wordt volgens Dekker straks makkelijker om rechtspersonen te verbieden en te ontbinden als deze de samenleving ontwrichten. Er wordt duidelijker in de wet omschreven wat in Nederland in strijd is, of kan zijn, met de openbare orde. Officieren van justitie kunnen eenvoudiger bewijzen dat een organisatie een bedreiging vormt voor bijvoorbeeld de nationale veiligheid. Ook biedt de nieuwe wet een rechter meer houvast als hij een beslissing moet nemen over een verzoek van het Openbaar Ministerie om een rechtspersoon te verbieden. Wie na een verbod toch nog doorgaat, hangt straks een gevangenisstraf van twee jaar boven het hoofd. Nu is dat één jaar. Bovendien krijgen de leidinggevenden vijf jaar lang een bestuursverbod. Dit voorkomt dat zij ongehinderd een nieuwe organisatie kunnen oprichten. Met dit voorstel wil het kabinet een krachtig signaal geven dat er in Nederland geen plaats kan zijn voor dit soort organisaties.

Beïnvloeding
Met een ander wetsvoorstel van minister Dekker wil het kabinet voorkomen dat geldschieters invloed kopen om maatschappelijke organisaties te verleiden tot gedrag dat haaks staat op alles wat in Nederland gekoesterd wordt. Schenkingen mogen het bestuur niet kwetsbaar maken voor beïnvloeding. Denk aan het geval dat een financier het bestuur dwingt tot een extremistische koers. Daarom moeten geldstromen naar maatschappelijke organisaties, dat wil zeggen stichtingen, verenigingen en kerkgenootschappen, goed in beeld komen. Donaties boven de € 15.000 worden openbaar gemaakt. Zo wordt voor iedereen duidelijk welke organisaties grote donaties ontvangen en waar het geld vandaan komt.

Informatie over geldstromen
Meer transparantie helpt bijvoorbeeld gemeenten om het gesprek met zo’n organisatie aan te gaan of er bepaalde voorwaarden aan de financiering zijn verbonden. Of het kan binnen een organisatie zorgen voor discussie over buitenlandse beïnvloeding, bijvoorbeeld als clubleden het bestuur willen aanspreken op een (andere) koers die wordt gekozen. De informatie over geldstromen kan ook een rol spelen bij onderzoek naar eventuele strafbare feiten. Het wetsontwerp biedt de mogelijkheid om categorieën van maatschappelijke organisaties die minder kwetsbaar zijn voor onwenselijke beïnvloeding vrijstelling te verlenen.

De twee wetsvoorstellen vloeien voort uit het regeerakkoord. De ministerraad heeft ermee ingestemd dat beide wetsvoorstellen vandaag via internet in consultatie gaan.