Bijna een kwart van de docenten in het voortgezet onderwijs heeft in 2015 te maken gehad met verbaal en/of fysiek geweld door leerlingen. Dat maakt onderwijsvanmorgen.nl bekend op basis van onderzoek door DUO en het Algemeen Dagblad.

Het gaat om fysiek en/of verbaal geweld door leerlingen en ouders. 1083 leraren en docenten (waarvan 652 werkzaam in het voortgezet onderwijs) zijn met behulp van een online vragenlijst ondervraagd over hun ervaringen met geweld en agressie in het onderwijs. De vragenlijst is samengesteld in samenwerking met het Algemeen Dagblad. Om voldoende respondenten te realiseren, werd gebruik gemaakt van de onderwijsdatabase van DUO Onderwijsonderzoek.

Frequentie
In totaal kreeg in 2015 bijna een kwart van de docenten te maken met verbaal en/of fysiek geweld door leerlingen. Bij 2 procent van de gevallen ging het om fysiek geweld, zoals duwen (5 procent van deze groep), slaan (1 procent) en schoppen (1 procent). Ook gebeurde het dat met pennen, meubels en andere voorwerpen naar docenten werd gegooid.
Bij verbaal geweld ligt het percentage een stuk hoger. Daar kreeg 22 procent van de docenten het afgelopen jaar mee te maken. Meestal ging het om schelden, maar ook grof en/of obsceen taalgebruik, intimidatie en het dreigen met vernieling van (persoonlijke) spullen kwamen voor. Denk hierbij onder meer aan schreeuwen, het dreigen met lichamelijk geweld of het verspreiden van roddels over de docent.

Aanleiding
De meest voorkomende aanleidingen voor fysieke en/of verbale agressie tegen docenten is het aanspreken op (onacceptabel) gedrag of de werkhouding van een leerling. Ook geven docenten aan door leerlingen geïntimideerd te worden als reactie op straf of het afpakken van de mobiele telefoon. Daarnaast komen leerlingen ook uit onvrede over een beoordeling fysiek of verbaal uit de hoek. Tot slot spelen soms ook psychische problemen (zorgleerlingen) een rol.

Persoonlijke gevolgen
Voor 57 procent van de docenten heeft de fysieke en/of verbale intimidatie geen persoonlijke gevolgen. Toch geeft een kwart van de respondenten uit het voortgezet onderwijs aan minder plezier in het werk te hebben sinds de confrontatie met geweld en is 9 procent naar eigen zeggen zelfs minder goed in zijn of haar werk geworden. Onder de andere gevolgen – de overige 18 procent – vallen onder meer het verwisselen van baan/school, het voeren van ondersteunende gesprekken met collega’s en het weigeren van lesgeven aan de betreffende leerling.

Reactie na incident
73 procent van de docenten bespreekt na fysiek en/of verbaal geweld het incident met de leerling. Soms vindt ook een gesprek plaats met de teamleider/mentor en/of de ouders en in enkele gevallen is er sprake van schorsing. 5 procent van de docenten doet niets na een incident en bij 21 procent van de respondenten uit het voortgezet onderwijs is de omgang met de leerling na het voorval verstoord geraakt. De vertrouwensband met de leerling is dan verzwakt, de leerling krijgt niet langer (extra) aandacht of de docent houdt meer afstand ten opzichte van de leerling.
Het volledige rapport is hier te downloaden.