Een brede groep mensen in de samenleving krijgt te maken met vooral digitale bedreigingen, die weliswaar toenemen maar zelden worden waargemaakt. Dit blijkt uit de Dreigingsmonitor Bewaken en Beveiligen, een rapport van onderzoekers van de Universiteit Leiden dat een actueel beeld schetst van bedreigingen in Nederland.

Ministers, politici, bestuurders, journalisten, wetenschappers en opiniemakers zijn vaak het doelwit van dergelijke bedreigingen. Verreweg de meeste bedreigers uiten enkel hun grieven en boosheid, en dat is vaak het enige doel, staat in het rapport. Onderzoeker Roy Hofkamp benadrukt dat de media vaak spectaculaire koppen publiceren over bedreigingen, wat invloed heeft op het veiligheidsgevoel in de samenleving. “Wij willen met gepaste afstand kijken naar de daadwerkelijke dreiging”, zegt hij.

Groot Effect op Welzijn
De onderzoekers benadrukken dat zelfs niet-uitgevoerde bedreigingen een groot en indringend effect kunnen hebben op het welzijn van de bedreigden. Dit brengt de democratische rechtsstaat in gevaar. Het is weinig aantrekkelijk om onder deze omstandigheden nog een publiek ambt te vervullen, wat gevolgen kan hebben voor de kwaliteit van het openbaar bestuur, waarschuwt het rapport. Bovendien wordt het voor professionals moeilijker om risico’s in te schatten naarmate de bedreigingen toenemen. In de kern gaat het om de vraag hoeveel risico politiek, bestuur en maatschappij bereid zijn te accepteren, stellen de onderzoekers.

Veranderingen in Misdaadpatronen
Hoewel de dreiging vanuit de georganiseerde misdaad aanwezig blijft, is het aantal aanslagen en liquidaties afgenomen sinds de vorige monitor uit 2021. Tegelijkertijd is er een toename van het aantal explosies in woonwijken.
Het rapport noemt relationeel geweld een ‘hardnekkig probleem’. Toch staat deze vorm van geweld in Nederland nog niet zo hoog op de agenda als in andere Europese landen. In Frankrijk en Spanje bijvoorbeeld wordt massaal geprotesteerd tegen geweld tegen vrouwen, terwijl er daar relatief minder vrouwen worden vermoord dan in Nederland.

Conclusie
De Dreigingsmonitor Bewaken en Beveiligen laat zien dat digitale bedreigingen toenemen, maar zelden worden waargemaakt. Ondanks dat ze vaak niet uitgevoerd worden, hebben deze bedreigingen toch een significant effect op het welzijn van de getroffenen en de kwaliteit van het openbaar bestuur. De dreiging vanuit georganiseerde misdaad blijft bestaan, met een verschuiving van liquidaties naar explosies in woonwijken. Relationeel geweld blijft een zorgwekkend en onderbelicht probleem in Nederland.