De Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ) maakt zich zorgen over het toenemende aantal strenge toezichtmaatregelen in Nederlandse gevangenissen. In een recent advies aan staatssecretaris Ingrid Coenradie (Justitie en Veiligheid) waarschuwt de raad dat meer beveiliging niet automatisch leidt tot meer veiligheid – niet binnen de penitentiaire inrichting (PI) en niet daarbuiten.

Aanleiding voor het advies zijn voorgestelde wijzigingen in meerdere regelingen, waaronder de Penitentiaire beginselenwet (Pbw), de regeling voor bezoekbeperking en het telefooncontact en de huisregels voor de Extra Beveiligde Inrichting (EBI) en de Afdeling Intensief Toezicht (AIT). Volgens de RSJ leiden deze veranderingen tot een verzwaring van het EBI-regime en de invoering van een streng AIT-regime.
Hoewel de RSJ erkent dat in sommige gevallen tijdelijke, ingrijpende maatregelen nodig zijn voor de veiligheid, waarschuwt de raad voor het generieke karakter van de nieuwe regels. Er is volgens hen te weinig ruimte voor maatwerk, waardoor ook gedetineerden zonder verhoogd risico onder een zwaar regime kunnen vallen.

Verharding van gedetineerden
De raad benadrukt dat de opeenstapeling van maatregelen onvoldoende wordt onderbouwd en vaak niet is gebaseerd op evaluatie van eerdere regelgeving. Dat kan, zo stelt de RSJ, op termijn leiden tot verharding van gedetineerden in plaats van rehabilitatie. Ook het langdurig beperken van contact met de buitenwereld ziet de raad als een risico.
De roep om strengere straffen komt vooral vanuit de politiek. De PVV van Coenradie pleit al langer voor hardere aanpak, zoals recent nog door Geert Wilders, die voorstelde om desnoods acht gevangenen op één cel te plaatsen vanwege het cellentekort. De RSJ roept juist op tot een zorgvuldige afweging van veiligheid én rechtsstatelijke waarden.