Al zo’n 19.000 ondernemers maken gebruik van de stichting Directe Aansprakelijkstelling aan Daders, die na bijvoorbeeld winkeldiefstal een administratieve boete bij de dader incasseert. Dat laatste gebeurde in 2022 zo’n 49.000 keer, waarvan 26.600 keer met succes, waarbij voor 3,7 miljoen euro aan schade werd verhaald.

Dit blijkt uit het jaarverslag van stichting DAAD over 2022. Deze organisatie stelt zich tot doel plegers van criminaliteit civiel buiten rechte aansprakelijk te stellen voor de (in)directe schade die zij veroorzaken. Voor de begeleiding van getroffen ondernemers bij de directe aansprakelijkstelling van daders zijn drie serviceorganisaties actief. Eén daarvan voldoet aan de voor deze aansprakelijkstelling gestelde kwaliteitseisen en schikt zich als erkend deelnemer in de Stichting naar de normen en waarden ervan: de Serviceorganisatie Directe Aansprakelijkstelling (SODA). De andere zijn Overlastregistratie-Nederland en WD-Schadeclaim. Deze begeleiden ondernemers alleen bij winkeldiefstal.

Kosteloos voor benadeelden
Het laten verhalen van de schade door SODA via directe aansprakelijkheidsstelling is kosteloos voor de benadeelden, ook als een formele gerechtelijke procedure gestart moet worden. In het verslagjaar is een stijging vermeld van 6 procent daadwerkelijk verhaalde schade tot 3,7 miljoen euro, bij 27 procent meer verhaalsacties als in het jaar ervoor en met bijna 50 procent meer afgeronde verhaalsacties. Het aantal aangesloten ondernemers (inclusief vestigingen) is in het verslagjaar gestegen met zo’n 6 procent tot 19.000. In het verslagjaar zijn 1320 verhaalsacties afgedaan via een gerechtelijke procedure waarvan 1074 de dader zijn betekend en 246 op een andere wijze zijn afgerond.

Agressoren in horeca en internetoplichters
In 2021 is gestart met ervaring opdoen met het direct aansprakelijk stellen van agressoren in de horeca, van internetoplichters (in pps met de politie) en van ‘uithalers’ van verdovende middelen op haventerreinen (in pps met Zeehavenpolitie en Havenbedrijf Rotterdam). Deze aanpak heeft zich in het verslagjaar niet veel verder kunnen ontwikkelen. De horeca blijkt toch wat moeite te hebben met de voorbereidende handelingen ten behoeve van de aansprakelijkstelling. Aansprakelijkstelling in beide andere categorieën strafbare feiten loopt nog tegen enkele juridische onduidelijkheden aan. Daaraan wordt nu gewerkt.