Uit nieuw onderzoek van Bureau Beke blijkt dat 53 procent van de Amsterdamse taxichauffeurs de afgelopen drie jaar bij een of meerdere strafbare feiten betrokken is geweest. Er zijn in die periode maar liefst 22.339 incidenten geweest, wat neerkomt op gemiddeld 20 per dag.

Het is niet zo dat 53 procent van de taxichauffeurs crimineel is. Bureau Beke telt namelijk ook chauffeurs mee die slachtoffer zijn geworden van een misdrijf of die simpele verkeersovertredingen hebben begaan. Toch zijn er ook vrij veel chauffeurs die betrokken zijn bij geweldsmisdrijven en andere vormen van zware criminaliteit, zoals drugshandel en aanranding. De conclusies staan in het rapport ‘Taxi! Malafide activiteiten en (ondermijnende) criminaliteit in de Amsterdamse taxibranche’, dat waarschuwt voor de kwetsbaarheid van taxibedrijven en -chauffeurs voor ondermijnende georganiseerde criminaliteit.

Risico’s groter door coronacrisis
Van de 22.339 incidenten ging het in een kwart van de gevallen om overtredingen of verkeersmisdrijven, zoals grove snelheidsovertredingen, het negeren van rood licht of doorrijden na een ongeval. Ruim 2.000 incidenten hadden betrekking op een geweldsmisdrijf, waarbij de chauffeur zowel dader als slachtoffer kan zijn. 8 procent van de incidenten waren vermogensdelicten en in 0,7 procent van de gevallen ging het om aanranding of verkrachting van een passagier. Daarnaast constateert Bureau Beke dat taxi’s soms ook gebruikt worden voor transport van drugs, wapens en criminelen en dat de bedrijven worden misbruikt om crimineel verdiend geld wit te wassen. Nu het vanwege corona, de harde concurrentie en het overaanbod erg slecht gaat met de branche, worden de risico’s nog aanzienlijk groter.

Ook goede chauffeurs
In het Radio 1 Journaal wees een chauffeur op het feit dat hij en zijn collega’s een Verklaring omtrent Gedrag moeten hebben om aan het werk te mogen. Daarnaast worden foute chauffeurs geweerd om het imago van de branche te beschermen. Onderzoeker Henk Ferwerda van Bureau Beke erkent dat er ook veel goede chauffeurs zijn en dat taxibedrijven een goede screening uitvoeren. De problemen zouden vooral spelen bij zelfstandige chauffeurs. Ferwerda adviseert om de screenings op te voeren en chauffeurs bewust te maken van de risico’s als zij gaan samenwerken met criminelen. Volgens hem blijft de aanpak van de taxibranche op dit moment achter bij de ernst en complexiteit van de problematiek. “In de taxibranche is veel mis, wat ook de kwetsbaarheid en gelegenheid voor malafide en illegale praktijken vergroot.”

Goede dekmantel voor criminaliteit
Uit het onderzoek blijkt dat de problemen kunnen leiden tot kwetsbaarheid en toegankelijkheid van de taxibranche voor verschillende vormen van malafide activiteiten en (ondermijnende) criminaliteit. De taxibranche is een goede dekmantel voor criminele activiteiten omdat er geen structurele controle plaatsvindt en als er wel wordt gecontroleerd, is het lastig er een vinger achter te krijgen.
Tegelijkertijd liggen er voldoende kansen om zowel het imago te verbeteren als de misstanden binnen de branche – samen met de goedwillende en bonafide taxiondernemers – terug te dringen. Zo adviseren de onderzoekers onder andere om de taximarkt te reguleren door middel van volumebeleid.

Aanpakken van de problematiek
Het onderzoek Taxi! is opgesteld door een onderzoeksteam van bureau Beke. Zij deden dit in opdracht van de convenantpartners van het Regionaal Informatie en Expertise Centrum (RIEC) Amsterdam-Amstelland, dat zich inzet voor de bestrijding van georganiseerde criminaliteit en ondermijning. De inhoud van het rapport benadrukt het belang van de integrale samenwerking en het opwerpen van preventieve barrières. De betrokken diensten bestaande uit het Openbaar Ministerie, de politie Amsterdam-Amstelland, de Belastingdienst, de gemeente Amsterdam en de Inspectie Leefomgeving en Transport, gaan op basis van de aanbevelingen uit het rapport aan de slag met het opwerpen van preventieve barrières om de branche weerbaar te maken.

Nieuw taxistelsel
De gemeente Amsterdam voert vanaf 2022 een nieuw taxistelsel in, waarbij er gelijke regels zijn voor de bestel- en opstapmarkt en toegewerkt kan worden naar betrouwbaarder, veiliger en (meer) bonafide taxivervoer. Daarvoor zoekt de gemeente samenwerking met de betrokken ministeries om de wettelijke mogelijkheden innovatief en effectief in te kunnen zetten, om zoveel mogelijk aan de voorkant te kunnen controleren op zowel de vergunningen van bedrijven als chauffeurs. Ook worden gesprekken gevoerd met de branche waarbij onderwerpen als integriteit, transparantie en een gezonde branche, aanpak van discriminatie en verkeersveiligheid centraal staan. De gesprekken met Uber in het kader van het social charter, zijn hiervan een voorbeeld. Daarnaast kunnen de taxi’s die zich binnen de georganiseerde drugscriminaliteit bewegen integraal in RIEC-verband worden aangepakt.

Kwetsbare branches
De aanpak van misbruik van ondernemingen is één van aandachtsgebieden van het RIEC Amsterdam-Amstelland. Ondernemingen kunnen een cruciale) rol spelen bij ondermijnende vormen van criminaliteit zoals de cocaïnehandel. Door integraal samen te werken halen we meer informatie op en kunnen we beter ingrijpen in branches die kwetsbaar zijn om misbruikt te worden voor drugshandel en witwassen. Signalen van ondermijning kunnen door partners worden ingebracht bij het RIEC-verband.