Afgelopen vrijdag werd in Den Haag een 39-jarige horecaondernemer gedood met een mes. De verdachten zijn twee meisjes van 15 en een jongen van 17 jaar. Nieuwsuur deed onderzoek naar de achtergronden van het toenemende gebruik van messen door jongeren.

Sinds 2017 ziet het Openbaar Ministerie (OM) dat het geweld door minderjarigen (tot en met 17 jaar) en jongvolwassenen (18-21 jaar) flink toeneemt. In 2019 werden 14 minderjarigen verdacht van (poging) tot moord. Twee jaar later waren het er al 76. In de leeftijdsgroep tot en met 17 jaar steeg in 2020 het aantal zaken tegen minderjarigen die worden verdacht van een ernstig geweldsdelict in één jaar van 1.633 naar 1.960 (+20%). Daarbij gaat het om zware mishandeling, diefstal met geweld, afpersing of ernstige bedreiging. In 2021 registreerde het OM 1.920 nieuwe geweldszaken tegen minderjarige verdachten. Het aantal minderjarige verdachten dat wordt verdacht van een delict in combinatie met illegaal wapenbezit steeg in twee jaar tijd van 508 naar 798 (+57%). Bij jongvolwassenen nam dat aantal toe van 860 naar 1.162 (+35%).

Oorzaken
Veel jongeren hebben volgens onderzoek een wapen bij zich omdat zij denken dat anderen dat ook hebben. Anderen worden beïnvloed door sociale media, drill rap of trauma’s. Vaak gaat het om jongeren met een licht verstandelijke of psychische beperking, die wonen in een wijk waar al veel aan de hand is. Nieuwsuur sprak met jeugdofficier van justitie Rianne de Back. Zij spreekt van een vicieuze cirkel, die alleen te doorbreken is door integraal samen te werken. Bijvoorbeeld tussen scholen, reclassering en jeugdhulpverlening. Ook ouders dienen bij het proces betrokken te worden. Ouders blijken graag mee te werken en voor ouders die dat niet kunnen zou hulp moeten komen. Jongeren die voor de rechter komen, zouden verplicht behandeld moeten worden, maar daarbij speelt het probleem dat de jeugdzorg daar onvoldoende capaciteit voor heeft. Het uitstellen van behandelingen heeft inmiddels meerdere keren tot nieuwe incidenten geleid.