Volgens onderzoek door de Politieacademie hebben ​Nederlandse drugscriminelen een toppositie in de internationale wereld van synthetische-drugsproductie. De uiteindelijke verkoopwaarde – in straatprijzen – van in 2017 in Nederland geproduceerde xtc en amfetamine bedraagt wereldwijd 18.9 miljard euro.

Het miljardenbedrag, hoger dan de totale jaaromzet van bedrijven als Albert Heijn en Philips, is te beschouwen als de bijdrage van Nederlandse synthetische-drugscriminelen aan de illegale wereldeconomie. Een flink deel van het bedrag – geschat wordt zo’n 3 tot 5 miljard – verdwijnt in de zakken van de Nederlandse drugscriminelen zelf.

Internationale consequenties
Synthetische drugs vormen een nationaal probleem met internationale consequenties voor de positie en het imago van Nederland. Het is alleen met voldoende, volhardende en toegewijde capaciteit en een constant brede internationale aanpak te bestrijden. Daaraan heeft het de afgelopen jaren ontbroken. Dat concludeert een onderzoeksteam van de Politieacademie onder leiding van prof.dr. Pieter Tops in het vandaag verschenen onderzoeksrapport Waar een klein land groot in kan zijn; Nederland en synthetische drugs in de afgelopen 50 jaar. Het rapport beschrijft de opkomst en de actualiteit van de synthetische-drugswereld in Nederland en de aanpak hiervan.

Oorzaken toppositie
Verschillende factoren verklaren de mondiale toppositie van Nederlandse drugscriminelen. Nederland heeft een ideaal vestigingsklimaat voor criminelen die zich bezighouden met synthetische drugs. De ligging en infrastructuur zijn gunstig voor internationale ondernemers in legale en illegale branches. Het belang van opsporing van synthetische drugs delft vaak het onderspit in de afweging met belangen van volksgezondheid, diplomatie en economie. Nederland kent al decennia een tolerante houding ten opzichte van gebruik en productie van synthetische drugs. Er zijn te weinig opsporingsambtenaren die strafrechtelijk onderzoek verrichten naar synthetische-drugscriminelen, waardoor de pakkans laag is, zeker voor topcriminelen die afstand bewaren tot het criminele handwerk. De relatief lage Nederlandse strafmaat maakt het extra aantrekkelijk synthetische drugs in Nederland te produceren.

Gevolgen
De criminele synthetische-drugswereld is veranderd, met meer onzekerheden en concurrentie voor de criminelen en met meer geweld. Op straatniveau, letterlijk, gaat het om grof geweld, om het gevaar dat illegale laboratoria opleveren voor woonwijken en om milieu- en natuurvervuiling door afvaldumping. Op een dieper niveau geldt dat de productie van synthetische drugs voor velen een betrekkelijk gemakkelijke kans is om geld, aanzien en macht te verwerven. De georganiseerde drugscriminaliteit leidt inmiddels tot veel geweld en tot onrechtvaardige verhoudingen. De brede aanpak ervan zou volgens de onderzoekers topprioriteit moeten zijn voor de Nederlandse regering. Het onderzoek biedt inzichten die van belang zijn bij het ontwikkelen van een dergelijke aanpak.

Het rapport is hier te downloaden.