Nieuwe vormen van criminaliteit door verdwijnen contant geld?
Contant geld is in Nederland behoorlijk op zijn retour, blijkt uit het vrijdag gepresenteerde World Cash Report 2018 van G4S. Dit komt omdat meer online wordt gekocht, maar ook omdat winkels en openbaar vervoer om veiligheidsredenen van contante betalingen af willen. Minder geld, betekent echter niet minder criminaliteit waarschuwen deskundigen in het FD.
Bankkantoren en zelfs geldautomaten beginnen een zeldzaamheid te worden in Nederland. Dit in tegenstelling tot de meeste andere Europese landen, waar contant geld nog onverminderd populair is. In België zijn er bijvoorbeeld nog 71 bankkantoren per 100.000 inwoners. In Nederland zijn dat er nog maar elf. Alleen in Zweden daalt het gebruik van contant geld nog sneller. Lastig voor criminelen, die daardoor gedwongen worden om over te stappen op andere verdienmodellen dan bijvoorbeeld het plegen van roofovervallen. In 2008 werden in Zweden 110 bankovervallen gepleegd. In 2016 waren dat er nog maar twee. Daar staat volgens het Amerikaanse tijdschrift The Atlantic tegenover dat andere vormen van criminaliteit juist toenemen, met name de illegale handel in bedreigde diersoorten.
Verschuiving van criminaliteit
Het is volgens het FD de vraag of het verdwijnen van ‘cash’ ook in Nederland tot een verschuiving van criminaliteit leidt. Volgens het CBS en de politie daalt de geregistreerde criminaliteit, maar dat hoeft volgens de politie niet te betekenen dat de misdaad ook echt afneemt. Cybercrime en drugshandel nemen toe, maar leiden minder vaak tot aangiften dan traditionele vormen van criminaliteit. Gelijktijdig verplaatsen criminelen hun werkterrein naar België en Duitsland, waar het makkelijker is om contant geld te stelen. Volgens de Universiteit van Utrecht zijn criminele bendes flexibel en breed georiënteerd. In plaats van met geld kan ook met kostbare goederen worden betaald. Zo wordt cocaïne bijvoorbeeld afgerekend met uit diefstal afkomstige zeldzame vogels. “Iedereen lijkt er vanuit te gaan dat cashloze economieën veiliger zijn, maar het zogeheten waterbedeffect, waarbij vermindering aan de ene kant leidt tot vermeerdering aan de andere kant, is eigenlijk nooit goed onderzocht”, zegt Wim Bernasco, bijzonder hoogleraar ‘Ruimtelijke analyse van criminaliteit’ aan de Vrije Universiteit (VU) tegen het FD. Tijdens een internationale geldconferentie die vorige week in Amsterdam plaatsvond bleek dat vooral in het ‘cash-arme’ Zweden het aandeel frauduleuze transacties stijgt.