Eind vorig jaar ontstond veel onrust onder 1,8 miljoen zelfstandigen in Nederland, waaronder zo’n 12.000 beveiligers. Opdrachtgevers durven door de onduidelijkheid geen zzp’ers meer in te huren en zzp’ers verliezen onnodig opdrachten. Om voor eens en voor altijd uit deze politieke impasse te komen hebben VVD, D66, CDA, en SGP de handen ineengeslagen en het initiatief genomen om zelf een wet te schrijven die hier duidelijkheid over verschaft. Deze wet is gebaseerd op het Belgische model.

Om antwoord te krijgen op de vraag of zij als en met zzp’ers mogen werken zonder vrees voor naheffingen en boetes moeten zzp’ers en opdrachtgevers zich nu baseren op jurisprudentie vanuit de Hoge Raad. Ondanks dat de Tweede Kamer afdwong dat er voorlopig geen boetes uitgedeeld zouden, bleef uiteindelijk de onrust onder zzp’ers. Zelfstandigen snakken naar autonomie en willen zelf bepalen hoe zij hun werkende leven inrichten. Met een nieuwe wet zeggen de betrokken partijen zzp’ers de erkenning te geven die ze verdienen, een duidelijk wettelijk kader en goede sociale bescherming.

Toetsing
De vraag wanneer iemand als zelfstandige kan werken voor een zakelijke opdrachtgever wordt beantwoord aan de hand van drie toetsen. Het gaat hierbij om de zelfstandigentoets, de werkrelatietoets en het sectoraal rechtsvermoeden. Er komt een aparte commissie die kan helpen bij het beoordelen van het toetsingskader.
Met de zelfstandigentoets wordt bepaald of iemand echt een zelfstandige is. Hierbij wordt gekeken of iemand zich naar buiten toe gedraagt als zelfstandige. Heeft iemand meerdere opdrachten? Investeert iemand in eigen bedrijfsmiddelen?
De werkrelatietoets geeft aan of er belemmeringen zijn om als zelfstandige te werken. Werkt iemand uit vrije wil als zelfstandige? Heeft iemand een grote mate van vrijheid over de uitvoering van het werk en vrijheid van werktijd of verlof? En is er sprake van hiërarchische controle?
Het sectoraal rechtsvermoeden is er voor sectoren met een hoger risico op schijnzelfstandigheid. Denk bijvoorbeeld aan het tegengaan van arbeidsmigranten die werken in constructies als zzp’ers.

Erkenning
Deze wet verankert ook de positie van zelfstandigen in de wet. Zelfstandigen krijgen daarmee de erkenning die ze verdienen. Daarnaast verwachten we wel dat ze een voorziening hebben getroffen tegen het risico van inkomensverlies bij arbeidsongeschiktheid en pensionering. Zelfstandigen hebben daarbij zelf de verantwoordelijkheid en keuzevrijheid om die voorziening in te richten. Vrijheid om te werken als zelfstandigen, rechtszekerheid voor opdrachtgevers en betere sociale bescherming gaan hand in hand in dit wetsvoorstel. We creëren een gelijk speelveld met mensen met een arbeidsovereenkomst en voorkomen zo misbruik.
Het wetsvoorstel gaat donderdag 3 april in pre-consultatie. De initiatiefnemers hebben gezamenlijk de conceptmemorie van toelichting afgerond en publiceren die nu, met als doel om in de verdere uitwerking alle inbreng vanuit het veld te kunnen verwerken. Daarna wordt de wet aangeboden aan de Raad van State en vervolgens aan het Parlement.