90% chemische bedrijven houdt zich niet aan veiligheidsregels
Uit onderzoek door de Universiteiten van Leiden en Amsterdam blijkt dat bij 494 chemische bedrijven tussen 2006 en 2017 samen 7.362 overtredingen zijn geconstateerd. 7 procent overtreedt stelselmatig de regels en beging de afgelopen 10 jaar meer dan veertig overtredingen. Dit maakt NRC bekend.
De geconstateerde overtredingen variëren van een slechte brandbeveiliging tot achterstallig onderhoud aan installaties waardoor giftige gassen kunnen weglekken. Het door criminologen uitgevoerde onderzoek richtte zich op de 494 bedrijven, die door de overheid ‘marjeure risicobedrijven’ worden genoemd, waaronder AkzoNobel en Shell. Gemiddeld begingen deze vijftien overtredingen in 10 jaar. De onderzoekers maken geen onderscheid tussen kleine en grote overtredingen, omdat volgens hoogleraar criminologie Arjan Blokland een kleine nalatigheid al zeer grote gevolgen kan hebben.
Inspectie
Controle op de chemische bedrijven gebeurt door de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid, die dit jaar 4,5 miljoen euro mag besteden aan extra controles. Dit na een aantal ernstige incidenten in de afgelopen jaren. De chemische bedrijven die grote hoeveelheden gevaarlijke stoffen verwerken vallen onder het Besluit risico’s zware ongevallen (Brzo). Zij moeten er alles aan doen om de veiligheid van werknemers en de omgeving te waarborgen. Of dat ook werkelijk gebeurt, wordt een keer per jaar gecontroleerd. Soms door de Inspectie van SZW, maar ook wel door de brandweer of door handhavers van de gemeente of de provincie.
Sancties
Een kwart van de overtredingen wordt gepleegd door een klein deel (7%) van de bedrijven. Toch vindt daar slechts één op de tien controles plaats. Bij één bedrijf werden zelfs 37 overtredingen geconstateerd, variërend van achterstallig papierwerk tot ondeugdelijke installaties. Soms overtreden bedrijven de regels omdat ze deze te complex vinden, maar er zijn volgens de TU Delft ook bedrijven die calculerend te werk gaan. Zij overtreden de regels moedwillig om kosten te besparen en nemen het risico voor werknemers en de omgeving op de koop toe. Weliswaar kan een boete worden opgelegd, maar ook dat schrikt niet altijd in voldoende mate af. Bij acuut gevaar kan de inspecteur van SZW een (deel van het) bedrijf stilleggen. Dit gebeurt echter zelden. De onderzoekers publiceren hun bevindingen komend najaar in een rapport.