De particuliere beveiligingsbranche staat aan de vooravond van grote veranderingen. Daarop wijst Bart Schmeink, die sinds januari algemeen directeur is van Securitas Nederland. Om wat voor veranderingen gaat het en wat mogen de branche en de samenleving ervan verwachten?

We spraken de algemeen directeur in het gloednieuwe hoofdkantoor van Securitas langs de A2 bij Breukelen. Een gebouw dat niet alleen comfortabele werkplekken biedt aan centrale medewerkers, maar dat ook ontworpen is om de filosofie van het Zweedse beveiligingsconcern uit te stralen. De open ruimtes nodigen uit tot samenwerking tussen de afdelingen en er is veel geïnvesteerd in duurzaamheid. De vergaderruimtes zijn genoemd naar winnaars van de Nobelprijs voor de Vrede.

Openbaar vervoer
Bart Schmeink (1968) gaf voor zijn komst naar Securitas leiding aan onder andere de openbaar vervoerbedrijven Connexxion, GVB en het Britse Merseyrail. Ook was hij een jaar CEO van Groningen Airport Eelde. Waarom nu ineens de overstap naar de particuliere beveiligingssector? “Ik vind het een interessante branche, die behoorlijk in ontwikkeling is”, antwoordt de algemeen directeur. “De hele samenleving maakt momenteel grote veranderingen door, dus is het logisch dat je ook te maken krijgt met andere veiligheidsvraagstukken. Hadden we aan het begin van deze eeuw te maken met aanslagen op gebouwen; nu kampen we met een gezondheidscrisis en tal van digitale uitdagingen. Het is dan interessant om te kijken hoe dat het vak van de beveiliger gaat veranderen.”

Arbeidsmarkt
De CEO van Securitas Nederland ziet een aantal duidelijke trends. “Safety en security komen dichter bij elkaar te staan. En technologie wordt een belangrijker onderdeel van ons werk. We kunnen de huidige informatie- en energietransitie gerust de vijfde Industriële Revolutie noemen. Die trends hebben ook hun invloed op de arbeidsmarkt. We hebben geweldige mensen in dienst met een enorme commitment. Maar we zien dat het ook steeds moeilijker wordt om deze belangrijke bouwstenen van onze organisatie te vinden en te behouden. Dat geldt voor onze hele branche. Wij leiden elk jaar gigantische aantallen mensen op tot beveiliger en investeren flink in hun training en doorontwikkeling. Maar toch blijft het tekort aan arbeidskrachten bestaan. Ik denk dat we moeten kijken hoe we het vak van beveiliger nog aantrekkelijker kunnen maken. Bijvoorbeeld met technologie en innovatie.”

Nieuwe selectieprocedure
Om in deze lastige arbeidsmarkt toch aan geschikte kandidaten te komen, heeft Securitas het recruitmentproces volledig aangepast. Er wordt niet meer gekeken naar de CV van de sollicitant maar er wordt vooral op basis van zijn of haar competenties geselecteerd. Daarbij maakt Securitas gebruik van een tool waardoor snel is te zien of deze competenties passen bij het vak beveiliger. Sterker nog, het is zelfs te zien of deze persoon beter tot zijn recht komt als objectbeveiliger of juist als mobiele surveillant. Uiteraard kan de kandidaat dan direct aan de slag als deze over de juiste diploma’s beschikt. Als dit niet het geval is kan deze starten met een werk-leertraject om het vereiste mbo-beveiligingsdiploma te behalen.

Salarissen
Natuurlijk beseft Schmeink dat het tekort aan arbeidskrachten niet alleen met ontwikkelingstrajecten opgelost kan worden. De meeste beveiligers verlaten de sector vanwege de lage salarissen. “Het vak is inderdaad een commodity geworden en daar wordt niemand beter van. Wie wil een samenleving waarin iemand meerdere 0-urencontracten nodig heeft om het hoofd boven water te kunnen houden? Onze nieuwe cao moet daar een einde aan maken. Maar dat kan alleen als we het sectorbreed aanpakken. We moeten af van partijen die steeds onder de tarieven duiken, waardoor bedrijven geen eerlijke boterham kunnen verdienen en dus niet hun mensen behoorlijk kunnen betalen.”

Papieren tijger
Eenvoudig zal het niet worden om het stunten met prijzen tegen te gaan. Schmeink vindt het idee achter de code Verantwoord Marktgedrag goed, maar wijst erop dat je een papieren tijger krijgt als je aan overtreding geen consequenties verbindt. “En dat gebeurt dus niet. Daarom pleit ik voor een mechanisme dat meer verantwoordelijkheid bij de opdrachtgevers neerlegt. Maak die aansprakelijk voor de veiligheid van de beveiligers en wijs erop wat de consequenties kunnen zijn als zij hun leveranciers dwingen om genoegen te nemen met een ALI, ofwel Abnormaal Lage Inschrijving.” Ook mag volgens de CEO wel eens kritischer naar de Kamer van Koophandel worden gekeken. “Die laat malafide bedrijven gewoon hun gang gaan en faciliteert dus criminelen. Schrijf dat maar gerust op!”

Samenwerking
Schmeink komt uit de wereld van het openbaar vervoer. Wat zou de particuliere beveiliging kunnen leren van deze sector? “Op de eerste plaats wordt veel beter samengewerkt tussen onderling concurrerende OV-bedrijven. Zowel richting de markt als richting de politiek. Ook in de beveiliging zouden we veel meer moeten samenwerken waar dat kan en waar dat bijdraagt aan de maatschappelijke veiligheid en de belangen van onze klanten. We zien steeds complexere vraagstukken ontstaan, die wij als individueel bedrijf misschien niet, maar als sector wel kunnen oplossen. Zeker met publiek-private samenwerking zouden wij veel meer waarde voor de maatschappij kunnen creëren.”

Masterplan
De CEO van Securitas Nederland denkt dat de beveiligingssector voor wat dit betreft aan het begin staat van een reis die veel mogelijkheden biedt. Dus laten we beginnen met een masterplan en daarin beschrijven hoe we veiligheid op een hoger plan kunnen brengen. Van de gezondheidscrisis hebben we kunnen leren dat er heel veel partijen zijn die iets kunnen betekenen. Alleen ontbreekt het ons ook nu weer aan een centrale agenda.” Schmeink is zeker geen tegenstander van concurrentie. “Maar als je als sector de handen ineenslaat, kan je concurrentie en samenwerking zodanig organiseren, dat je voor de samenleving een beter product levert. We moeten af van die pendule, waarbij verantwoordelijkheden voor de veiligheid de ene keer bij de overheid en de andere keer bij het bedrijfsleven liggen. Met integrale samenwerking bereik je meer.”

Toekomst
Data gaat het vak van de beveiliger onvermijdelijk veranderen, voorspelt Schmeink. “Met data kunnen we gaan werken met preventieve risicoanalyses. Niet alleen reageren op een incident, maar voorkomen dat het incident gaat plaatsvinden! Dankzij allerlei preventieve indicatoren zullen we steeds sneller kunnen reageren. Op veiligheidsincidenten, maar ook op andere verstoringen van het bedrijfsproces. Dankzij data zullen wij de rol van de beveiliger steeds integraler kunnen organiseren en dat gaat over een aantal jaren leiden tot een flinke verbreding van het vakdomein. Als multinational hebben wij dan nog het voordeel dat wij kunnen profiteren van internationale ervaringen en een groot innovatiebudget. ‘All markets are local markets’, is het devies van Securitas, maar dat neemt natuurlijk niet weg dat je volop gebruik mag maken van best practises van je buitenlandse collega’s. We gaan interessante tijden tegemoet!”