Inlichtingendiensten worstelen nog met ‘sleepwet’

Het afgelopen half jaar werd één op de twintig verzoeken van de AIVD en MIVD om af te tappen of te hacken afgewezen. Dit meldt de Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden, die toezicht houdt op beide inlichtingendiensten en op de uitvoering van de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten.

De Toetsingscommissie vindt het nog niet goed gaan. Een op de twintig verzoeken van de inlichtingendiensten zou onrechtmatig zijn en dat is te veel. Er waren volgens voorzitter Mariëtte Moussault van de Toetsingscommissie behoorlijk wat problemen. Het ging hierbij om verzoeken waarvoor de minister van Binnenlandse Zaken of Defensie al toestemming had gegeven, ondanks dat ze in strijd waren met de wet. De ministeries verklaren dat het om aanloopproblemen gaat en dat die nu grotendeels zijn opgelost. Moussault ziet weliswaar verbeteringen, maar kan nog niet zeggen dat er geen aandachtspunten meer zijn.

Aanpassingen
De Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten heeft weinig draagvlak. Tijdens een referendum was de meerderheid van de stemmers tegen. Toch is de wet doorgevoerd, maar dan met enkele aanpassingen in een poging om critici tevreden te stellen. Dat laatste is niet gelukt. Daarom worden nog meer wijzigingen doorgevoerd, maar niet voordat een evaluatie heeft plaatsgevonden.
Reden om verzoeken tot aftappen of hacken af te wijzen zijn dat de methode in sommige situaties niet door de beugel kunnen of omdat niet goed
genoeg is uitgelegd waarom een bijzondere bevoegdheid moest worden ingezet. Dat laatste speelt vooral als ook personen worden afgeluisterd die nergens van worden verdacht. Ook als de tap bijzondere risico’s voor het doelwit oplevert, dienen de inlichtingendiensten met een goede motivatie te komen.

Staatsgeheim
Het gebeurt ook dat de Toetsingscommissie verzoeken afwijst, omdat er te weinig informatie wordt verstrekt. Als om meer informatie wordt gevraagd, is dat voor de inlichtingendiensten regelmatig een reden om af te zien van de tap of hack. Hoe vaak verzoeken worden ingediend is niet bekend gemaakt. Dit valt volgens het ministerie van Binnenlandse Zaken onder staatsgeheim. Op termijn zullen de statistieken overigens wel openbaar worden gemaakt, als de Toetsingscommissie het eerste jaarverslag uitbrengt. Naast deze instantie waakt ook de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten over de AIVD en MIVD. Deze organisatie controleert hoe in de praktijk gebruik wordt gemaakt van de bijzondere bevoegdheden.

Deel dit artikel via: