Het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) wordt geachte onafhankelijk onderzoek te kunnen uitvoeren. Die onafhankelijkheid kwam de afgelopen jaren echter onder druk te staan. Om ongewenste beïnvloeding tegen te gaan is een aantal maatregelen getroffen.

Nu de fysieke huisvesting ‘op afstand’, de juridische borging en de organisatorische inbedding binnen het ministerie goed zijn geregeld, is de onafhankelijkheid van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) adequaat gewaarborgd. Dat staat in de Kamerbrief met Tweede voortgangsrapportage follow-up WODC rapporten, die naar de Tweede Kamer is gestuurd. Ook is er in december een Omgangskader vastgesteld. Dit sluit aan bij de onlangs verschenen rapportage van onafhankelijk adviseur Paul ’t Hart, die oordeelt dat het ministerie het vraagstuk van de onafhankelijkheid en integriteit van WODC-onderzoeken ‘serieus en doelgericht heeft opgepakt’.

Ministeriële regeling
Pièce de resistance in de reeks maatregelen die het ministerie heeft genomen, is volgens ’t Hart de ministeriële regeling die de wetenschappelijke onafhankelijkheid van het WODC waarborgt. Deze regeling beperkt (o.a.) de bemoeienis van bewindspersonen en ambtenaren met de onderzoeksmethoden en de gunning, de inhoud het resultaat en de openbaarmaking van WODC-onderzoeken. Deze regeling is inmiddels gepubliceerd in de Staatscourant en in werking getreden.

Omgangskader
Tegelijkertijd is er ook een Omgangskader vastgesteld. Dit kader geeft helder en concreet aan hoe medewerkers van het ministerie en het WODC in alle fasen van een onderzoek met elkaar om dienen te gaan, met respect voor ieders eigen rol en verantwoordelijkheid. Dit Omgangskader is op 5 december j.l. ondertekend door secretaris-generaal Siebe Riedstra en de nieuwe directeur van het WODC, Gerty Lensvelt-Mulders.

Verhuizing
De onafhankelijke positie van het WODC is onlangs bovendien nog eens bekrachtigd door het fysiek ‘op afstand’ van het ministerie te plaatsen. Per 1 november van vorig jaar is het WODC gehuisvest in het Rijkskantoor aan de Koningskade 4. Ook met deze verhuizing gaf JenV invulling aan de aanbevelingen van de onderzoekscommissie-Hertogh. Deze noemde het kiezen van een nieuwe locatie voor het WODC “een noodzakelijke stap in het transitieproces”.

En nu de praktijk
Nu vrijwel alle toegezegde maatregelen zijn afgerond, is het Programma Herziene relatie ‘beleid’ – WODC afgesloten. Dat wil echter niet zeggen dat het werk klaar is. Het Bestuursdepartement en het WODC zijn inmiddels hard aan de slag om hun nieuwe relatie in de praktijk te brengen. Dit gebeurt onder meer in speciale bijeenkomsten van medewerkers van het Bestuursdepartement en het WODC, onder leiding van arbeids- en organisatiepsycholoog Jaap Boonstra. Op deze bijeenkomsten spreken zij over de uitoefening van hun vak en geven hun onderlinge interactie en samenwerking vorm. Ook de omgang in de dagelijkse praktijk krijgt in 2020 extra aandacht.

Documenten

Kamerbrief 2e voortgangsrapportage follow-up WODC-rapporten.