Aan de jarenlange daling van het aantal misdrijven is een einde gekomen, zo blijkt uit de donderdag gepresenteerde jaarcijfers van de Nationale Politie. Vorig jaar werden ruim 800.000 misdrijven geregistreerd, een stijging met 4 procent in vergelijking met 2018. Wat opvalt is het groeiend aandeel jonge daders.

Uit de cijfers van de politie blijkt ook dat er fors meer meldingen van overlast zijn gedaan. Ook het aantal fraudegevallen nam in 2019 aanzienlijk toe. Korpschef Erik Akerboom wil dat de politie meer preventief dan repressief gaat optreden. “De deelname van jongeren aan criminele activiteiten is zorgelijk en dat gaan we het komende jaar in de gaten houden. Snel geld verdienen door bijvoorbeeld via online handelsplaatsen spullen aan te bieden en zogenaamd te verkopen, kan een eerste stap zijn op weg naar een criminele loopbaan. Of neem de kinderen die betrokken waren bij de rellen in Duindorp in de aanloop naar de jaarwisseling; de jongste verdachte is 9! Dat moeten we gezamenlijk aanpakken en vraagt een inspanning van bijvoorbeeld ouders, scholen, gemeenten én politie samen.”

Crime change
Aan de hand van het beeld over 2019 constateert de korpschef dat Nederland te maken heeft met een ‘crime change’. Overlast door zwervers en personen met verward gedrag blijft toenemen. Dat legt druk op de politiecapaciteit omdat de politie hier vaak als eerste bij wordt geroepen. Akerboom: “Dat is eigenlijk het werk voor anderen. Ik wil weer terug de wijk in, maar dat staat onder druk door de krapte.”
In 2010 werden 1.150.000 misdrijven geregistreerd. Dat daalde geleidelijk over de jaren naar 770.000 in 2018. In de tweede helft van dat jaar begonnen de cijfers weer te stijgen. Oorzaken daarvan kunnen zijn een toename van criminaliteit, aanpassing van de registratiemethode, het gestegen aantal internetaangiften en de toename van fraudemisdrijven, aldus de politie.

Online handel
In vergelijking met 2018 werden er vorig jaar 20.000 meer fraudegevallen genoteerd. Het betreft fraude waarbij burgers en/of bedrijven het slachtoffer van zijn. De fraude met handel via internet nam met 31 procent toe, fraude met betaalproducten (zoals bankrekeningfraude of het verkrijgen van rekeningnummers via phishing of skimming) steeg zelfs met 67 procent en identiteitsfraude kende een toename van 19 procent. De forse stijging van het aantal internetaangiften van online fraude leidde in het algemeen tot een toename van het doen van aangifte via internet. Er werden in 2019 1830 meer aangiften gedaan van een cybercrimedelict (zoals hacken, malware, ransomware en virussen) dan het jaar daarvoor. Dat is een stijging van 64 procent.

Overlast
Het aantal overlastincidenten is in de afgelopen 7 jaar met bijna een derde (31 procent) toegenomen. In 2012 waren er 279.839 incidenten, zeven jaar later staat de teller op 366.602. Het aantal voorvallen in verband met alcohol en drugs nam in dezelfde periode met 102 procent toe, van 19.847 naar 40.074. Het aantal overlastincidenten door verwarde of overspannen personen steeg de afgelopen jaren met 123 procent (44.600 in 2012, 99.622 in 2019). Uit de cijfers blijkt verder dat in de afgelopen drie jaar in de zomermaanden de meeste overlast is gemeld.

Jeugdige daders
De politie ziet dat meer jongeren delicten plegen. Vooral bij online fraude neemt het aantal verdachten onder de 18 jaar flink toe. In 2016 was het aandeel nog 12 procent. Dat steeg naar 16 procent in 2019. Het percentage liep de laatste drie maanden op naar 20 en in de laatste maand zelfs naar 29. Jongeren lijken vanachter de computer of met de smartphone in de hand vaker dan voorheen criminele activiteiten te ontplooien. Fraude plegen via Marktplaats of hun bankrekening beschikbaar stellen als katvangers voor witwassen, is eenvoudiger en loont meer dan bijvoorbeeld een inbraak plegen.

Steekincidenten
Een nieuwe ontwikkeling is het aantal ernstige incidenten met steekwapens waarbij de laatste tijd jongeren betrokken waren. Of het hier gaat om een serie incidenten of dat het te maken heeft met een cultuurverandering onder jongeren waarin wapenbezit toeneemt, is lastig te zeggen. Met name vanuit Amsterdam en Rotterdam komen signalen dat jeugdigen vaker messen bij zich dragen.

• Zie ook de factsheet over de jaarcijfers​
• D​​​​e volledige cijfers zijn te raadplegen op data.politie.nl