De politie wil graag nauwer samenwerken met de beveiligingsbranche, maar wel pas als de branche eerst onderling beter gaat samenwerken en die samenwerking met de politie goed beschreven wordt. Dat zei plaatsvervangend korpschef Liesbeth Huyzer van de Nationale Politie tijdens de ‘Kick Off’ van de beveiligingsbranche.

Omdat een fysieke nieuwjaarsbijeenkomst met honderden belangstellenden geen optie was, besloten de Federatie Veilig Nederland, de Nederlandse Veiligheidsbranche en de Vereniging Erkende Beveiligingsbedrijven het jaarlijkse evenement online te houden. Dat zodat professionals in de branche toch feeling met elkaar kunnen houden, aldus voorzitter Jan Kuipers van de VEB. Als locatie werd gekozen voor Theater Warenar in Wassenaar, waar presentator Patrick Nederkoorn de voorzitters van de brancheverenigingen en plaatsvervangend korpschef Liesbeth Huyzer aan een pittig debat onderwierp.

Coronacrisis
Vanzelfsprekend werd niet voorbijgegaan aan de coronacrisis die de maatschappij in een wurggreep houdt. “Het was voor ons geen goed jaar”, zei voorzitter Ard van der Steur van de Nederlandse Veiligheidsbranche. “In veel sectoren zag je de vraag naar beveiligers instorten, zoals in de evenementen-, horeca- en luchtvaartwereld.” In de technische sector ging het volgens voorzitter Boele Staal van de Federatie Veilig Nederland beter, “omdat nog veel werk in de pipeline zat. Maar die pipeline droogt nu wel snel op. We maken ons zorgen over onze klanten die steeds voorzichtiger worden met investeren.”Voorzitter Jan Kuipers van de VEB sprak niet tegen dat het moeilijk gaat, maar wees er ook op dat hij onder de indruk is van de innovatie en het aanpassingsvermogen van ondernemers. “Je ziet dat sommige bedrijven heel snel hun diensten aanpassen om hun capaciteit in andere gebieden te kunnen inzetten. Als de markt verandert is het zaak om zelf ook snel veranderingen door te voeren en daar is de branche wel toe in staat gebleken.”

Vitale beroepen
Ook Van der Steur prees de flexibiliteit van de bedrijven, al wees hij erop dat aanpassen lang niet voor elk bedrijf mogelijk is. “Ook de samenwerking tussen onze verenigingen is goed geweest, vooral richting de overheid. Bijvoorbeeld in ons pleidooi om beveiligen tot de vitale beroepen te rekenen. Het gaat dan wel om ondersteunen van vitale beroepen, maar daarmee hebben we toch voor elkaar gekregen dat onze medewerkers hun werk kunnen doen omdat opvang van de kinderen mogelijk is. We pleiten nu voor voorrang bij vaccinatie, want je zal op Schiphol staan en reizigers moeten controleren. Dan loop je toch een verhoogd risico op besmetting. We praten daarover met meerdere ministeries.”

Langere termijn
Is er volgend jaar nog maar één voorzitter, vroeg presentator Nederkoorn. “Dat niet”, aldus Kuipers. “We hebben veel gezamenlijke belangen, maar ook ieder ons eigen dna. Maar we zijn zeker complementair aan elkaar en hebben vooral door het coronavirus nog eens gezien hoe belangrijk samenwerking is. Op de vraag wat corona op langere termijn voor gevolgen heeft, antwoordde Van der Steur: “We zijn ons meer dan ooit gaan realiseren hoe belangrijk het is om flexibel te zijn. We hopen natuurlijk dat de schade beperkt blijft, maar dat wordt nog spannend als de lockdown nog lang blijft voortduren. Als bedrijven omvallen, zullen zij niet ineens weer opstaan als de crisis voorbij is, terwijl zij dan wel weer net zo hard nodig zijn.” Kuipers blijft optimistisch. “We zien nu dat het niet meer zo vanzelfsprekend is dat de business gewoon binnenkomt. Veel ondernemers zijn nu op scherp gezet en hebben daarmee een beter vertrekpunt voor de toekomst gekregen. Nodig, want de wereld wordt blijvend anders.”

Maatschappelijk ongenoegen
De speciale gast was plaatsvervangend korpschef Liesbeth Huyzer. Zij vertelde over het bijzondere jaar dat de politie achter de rug heeft en over de zorgen die er zijn vanwege het nog altijd toenemende maatschappelijke ongenoegen. Positief was dat de traditionele criminaliteit daalde tijdens de crisis, maar het bleek ook al snel dat criminelen andere manieren hadden ontdekt om aan geld te komen. De online criminaliteit steeg enorm en ook de drugshandel nam niet bepaald af. “We zien steeds vaker dat gezagsdragers het moeten ontgelden. Ook ontstaat steeds meer onrust. En gelijktijdig kampen wij de komende jaren met enorme personeelstekorten. We hebben duizenden extra mensen nodig.”

Samenwerking
“De particuliere branche kan de politie op veel fronten steunen”, merkte presentator Nederkoorn op. “Wij kunnen zeker niet zonder samenwerking”, gaf Huyzer toe. “En we realiseren ons dat we niet de enige speler zijn in het veiligheidsdomein. Daarom hebben we de samenwerking steeds meer opgezocht de afgelopen jaren. Maar wel aarzelend en voorzichtig. Het goede nieuws is dat wij aan onze kant gedwongen zijn alle creativiteit in huis te halen en de samenwerking daarbij maximaal op te zoeken. We zijn daarbij minder benauwd geworden, zo van past dat wel bij ons. Maar we worden wel begrensd door wet- en regelgeving. Vooral waar het gaat om het uitwisselen van informatie, terwijl juist dat zo belangrijk is. Wij vragen informatie van beveiligers en begrijpen dat die ook informatie van ons willen. Dat kan ook, maar wel door eerst goed te beschrijven waarin je de samenwerking zoekt met elkaar. En door goed te onderzoeken welke informatie je nodig hebt om je taak goed te kunnen uitoefenen. Dan kunnen wij kijken in hoeverre we die informatie kunnen delen. Als we dan tegen grenzen aanlopen die wij zelf niet zo nodig vinden, stappen we samen naar de wetgever om te kijken de wettelijke kaders niet wat zijn aan te passen, zodat samenwerking toch mogelijk wordt.”

Mark Rutte: ‘Veiligheid wordt als vanzelfsprekend gezien, totdat het er niet meer is’

Eendracht
Wat volgens Huyzer enorm zal helpen is als er binnen de branche meer eendracht komt. “Wij zijn niet alleen samenwerkingspartner, maar ook toezichthouder van de beveiligingsbranche. Het wordt dan een stuk makkelijker als we op één keurmerk voor kwaliteit kunnen terugvallen. Jullie hoeven niet één organisatie te worden, maar zorg ervoor dat je richting de overheid wel als één branche kunt spreken! Onze aarzelingen komen niet voort uit onwil, maar zijn er omdat het ook voor ons een continue zoektocht is naar wat wij wel en niet mogen. Andersom weten wij dat wij met commerciële bedrijven te maken hebben en dat wij ook met die belangen rekening moeten houden. Op die manier kan je tot een goede samenwerking komen, maar begin niet met: ‘wij gaan politietaken overnemen’. Die zijn nu eenmaal wettelijk geregeld. Maar wij waarderen wel de ogen en oren van beveiligers in het publieke domein, die ons functioneren in belangrijke mate kunnen versterken.”

Verantwoordelijkheden
Na het 1-op-1 interview ging Huyzer in debat met de branchevoorzitters. “Ik vind het goed nieuws dat de politie zo duidelijk zegt dat we op zoek moeten naar een beschrijving van onze samenwerking”, zei Staal. “En dat wij als beveiligingsbranche verder op zoek moeten gaan naar een gezamenlijk verband.” Staal merkte ook op dat private en particuliere verantwoordelijkheden altijd los van elkaar werden gezien, maar dat er nu steeds meer overlap komt en dat het dan tijd is om afspraken te maken en te kijken waar je elkaar kunt helpen.” Van der Steur ziet vele mogelijkheden waar de beveiligingsbranche en de politie elkaar kunnen versterken. “Kijk maar naar de particuliere onderzoeksbureaus en de recherche. Die zouden elkaar enorm kunnen ondersteunen. Maar ook onze surveillanten kunnen goede diensten bewijzen in situaties waar de politie capaciteit tekort komt. We kunnen de politie in veel aspecten ondersteunen, zonder het respect voor ieders eigen rol uit het oog te verliezen. Aan de andere kant zie je beveiligers steeds meer politietaken overnemen, zoals het aanhouden van winkeldieven of het in beslag nemen van drugs bij een festival. Daar zou de samenwerking beter kunnen, zodat beveiligers niet zo lang op de politie hoeven te wachten als zij met een verdachte zitten.”

Techniek
Van der Steur noemde een aantal politietaken die door beveiligers uitgevoerd zouden kunnen worden. “Alcoholcontrole, arrestantenzorg, snelheidscontroles, baliewerkzaamheden…” Huyzer was het met hem eens, maar wees er ook op dat dit niet geldt voor taken die bepaalde waarborgen vereisen en waarvoor agenten speciaal zijn opgeleid. Toch blijven er nog genoeg mogelijkheden over, als duidelijk is waar de grens ligt.
Kuipers wees erop dat ook op technisch vlak samenwerking met de politie belangrijk is. “Denk aan het vastleggen van camerabeelden. Dat gebeurt al, maar het zou beter kunnen. Bijvoorbeeld door kwaliteitseisen te stellen aan de beelden, willen ze bruikbaar zijn als bewijslast. Wij hebben een nieuwe erkenningsregeling die wij zo kunnen invoeren, maar dan moet eerst nog duidelijk zijn aan welke eisen beelden moeten voldoen. Die meerwaarde op technisch vlak willen wij als branche graag aanreiken.” Huyzer wees erop dat een dergelijke regeling goed is, maar niet tot gevolg mag hebben dat het aanbod van beelden dan een stuk kleiner wordt.

Arbeidsmarkt
Van der Steur wees op de problemen in de arbeidsmarkt. “Voor de crisis kwamen wij zo’n 4000 beveiligers tekort. De politie zit met hetzelfde probleem. Dus waarom zouden we niet gezamenlijk de arbeidsmarkt op gaan? Veel van onze beveiligers willen best een opleiding bij de politie volgen als zij dan snel ingezet kunnen worden als dat nodig is. Andersom zou de politie ook onze branche kunnen versterken.” “Dat kan”, antwoordde Huyzer. “Maar dan moeten we eerst tot een paraplu-overeenkomst komen en ervoor zorgen dat er politieke steun komt. Op het moment zitten we zelf in een enorme omslag, waar het gaat om opleidingen. Er zijn nog genoeg mensen die bij de politie willen werken, maar we moeten ook ver vooruit kijken, naar wat voor mensen we de komende jaren nodig hebben. We zouden kunnen denken aan een basisopleiding voor beveiligers en politie, vanwaaruit je makkelijker de overstap kan maken.”

Meldkamers
Als laatste onderwerp kwam samenwerking tussen meldkamers aan de orde. Staal: “We hebben nu een situatie dat we bij een incident met de telefoon de politie moeten bellen. Dat moet tegenwoordig toch veel handiger kunnen? Er zijn projecten geweest om dat te onderzoeken, maar die hebben niet tot succes geleid. Het lijkt mij belangrijk om het opnieuw te proberen, want het biedt toch grote voordelen als meldkamers van beveiligingsbedrijven en de politie heel snel kunnen communiceren.” Huyzer wees op het bestaan van een interface, waarop particuliere alarmcentrales kunnen aansluiten, maar die brengt volgens Staal hoge kosten met zich mee. De plaatsvervangend korpschef bracht daar tegenin dat van de politie ook niet verwacht kan worden dat er dertig verschillende interfaces worden ontwikkeld. Dat zou volgens haar ook het risico van inbreuk op zeer gevoelige data vergroten. Maar ze gaf toe dat samenwerking met particuliere alarmcentrales als zeer waardevol wordt gezien, omdat deze enorm veel onnodige politie-inzet bespaart. “We kunnen wellicht samen naar de minister om te kijken of er fondsen zijn om de technische problemen op te lossen.”

Hart onder de riem
Als afsluiting voerde minister-president Mark Rutte nog even het woord. Hij bedankte de beveiligingsbranche voor de inzet in coronatijd en wees erop dat het zonder beveiligers nog een stuk lastiger was geweest om Nederland in deze periode veilig te houden. De premier stak ook de ondernemers een hart onder de riem en adviseerde hen met klem om het niet op te geven en door te gaan met hun goede werk. “Veiligheid is een basisvoorwaarde voor het goed functioneren van ons land. Veiligheid wordt ook altijd als vanzelfsprekend gezien, totdat het er niet meer is!”