De meest door zijn korps bekritiseerde brandweercommandant, Leen Schaap, van de Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland, moet het veld ruimen. Per 1 oktober 2019 wordt hij vervangen, laat burgemeester Femke Halsema weten. Schaap was door Eberhard van der Laan aangesteld om de bezem door de brandweer te halen.

Oud politiecommandant Leen Schaap werd in 2016 aangesteld om de brandweerorganisatie te moderniseren en een einde te maken aan de volgens de gemeente ongewenste bedrijfscultuur binnen het korps. Soepel ging dat bepaald niet. Er kwamen vanuit het brandweerkorps steeds meer signalen over onrust en een angstcultuur. De spanningen zijn inmiddels zo hoog opgelopen, dat de gemeente concludeert dat de positie van Schaap onhoudbaar is geworden. De brandweercommandant verklaart dit te betreuren, maar zegt dat hij het besluit van de burgemeester respecteert.

Sterke leider
Van der Laan had bewust voor een sterke leider gekozen, omdat hij een einde wilde maken aan wat hij de wittemannencultuur noemde. Vrouwen en etnische minderheden werden volgens de populaire burgemeester stelselmatig gediscrimineerd en geïntimideerd. Ook moest Schaap het korps moderniseren, door onder andere een einde te maken aan de populaire 24-uursroosters, waarbij een groot deel van het werk uit ‘niets doen’ bestond. In plaats daarvan werden roosters ingevoerd volgens het model van de politie, waarbij naast het bestrijden van brand de tijd werd ingevuld met onder andere het geven van voorlichting over preventie. In een zogenoemde proeftuinkazerne werd dit tot groot ongenoegen van het brandweerpersoneel uitgeprobeerd. Verder trad Schaap hard op tegen ‘informele leiders’, die volgens hem symbool stonden voor de vrouwonvriendelijke machocultuur. En vorige week ontsloeg hij nog een brandweerman die al dertig jaar in dienst was, omdat deze lid was van de Hells Angels. Ook van vakbonden en medezeggenschap wilde Schaap niets weten.

Verbinding
Nadat de ernstig zieke Van der Laan was afgetreden, kreeg Schaap nog steun van diens Amstelveense collega Bas Eenhoorn. Die verlengde het contract van de brandweercommandant met drie jaar om hem namens de veiligheidsregio steun te betuigen. Onder het bestuur van GroenLinks-burgemeester Halsema verloor Schaap zijn politieke steun. Er moest weer naar de brandweerlieden worden geluisterd, waarna oud-generaal Peter van Uhm werd gevraagd te onderzoeken hoe weer een gezonde ‘verbinding’ tussen leiding en personeel kon worden gelegd. Dat bleek met Schaap niet mogelijk. Het bestuur van de veiligheidsregio stelt dat de brandweercommandant veel resultaat heeft geboekt en met stevig leiderschap en tegen de stroom in een doorbraak heeft geforceerd in de modernisering van de brandweer, maar dat het nu tijd is voor een volgende fase in de modernisering met ‘een nieuw gezicht, een andere commandant, wellicht een nieuwe impuls en een andere dynamiek’.