Verzekeraars nemen onderzoek naar fraude over van politie

Het Openbaar Ministerie gaat verdachten van verzekeringsfraude vervolgen op basis van onderzoek van de verzekeraars zelf, zonder tussenkomst van de politie. Dat schrijft het AD. Voorlopig betreft het proefprocessen, om te kijken of verdachten veroordeeld kunnen worden, zonder beroep op de schaarse politiecapaciteit.

Om te voorkomen dat fraudeurs vrijuit gaan omdat de politie geen tijd heeft voor onderzoek, hebben verzekeraars met het Openbaar Ministerie afgesproken dat zij in het vervolg zelf het benodigde onderzoek mogen (laten) uitvoeren. Dat deden zij al, maar tot nu toe was ook een rapport van de politie nodig om de zaak ‘ontvankelijk’ te verklaren. Een probleem, omdat het om zeer veel zaken gaat. In 2017 ontdekten de verzekeraars maar liefst 28 duizend fraudegevallen voor een totaalbedrag van 101 miljoen euro. Daarvan kwam volgens officier van justitie Petra Willemse slechts een ‘bedroevend aantal’ bij de strafrechter.

Tunnelvisie
Deze week vonden de eerste twee proefprocessen plaats in Rotterdam. Bij een daarvan was een aanrijding in scène gezet, waarbij 5400 euro werd geclaimd. De schade wees uit dat het nooit om een normale aanrijding kon gaan.
Niet iedereen juicht het idee van de verzekeraars toe. Emeritus hoogleraar strafrecht Anton van Kalmthout vreest voor wat hij noemt een tunnelvisie, omdat een verzekeringsmaatschappij nu eenmaal een groot belang heeft bij de opsporing en het terugkrijgen van het geld. Hij vindt dat opsporing alleen mag worden gedaan door de politie en het OM. Verzekeraars zouden zich moeten beperken tot het binnen de kaders van de wet verzamelen van bewijsmateriaal, aldus de hoogleraar in het AD.

Geen eerlijk proces
Van Kalmthout is ook bang dat verdachten geen eerlijk proces krijgen. De fraudeurs in Rotterdam waren tijdens het onderzoek niet gewezen op hun zwijgrecht of hun recht op een advocaat. Daarnaast werd gebruik gemaakt van een niet beëdigde tolk.
Ook Jeroen Soeteman, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten, is geen voorstander van ‘politie-onderzoek’ door particuliere organisaties, omdat de politie onvoldoende geld en capaciteit heeft. Volgens hem is het onderzoek door de verzekeraars niet onafhankelijk en wegen de resultaten daarom veel minder zwaar dan een proces-verbaal van de politie. Als de verdachte blijft ontkennen, wordt het volgens Soeteman heel lastig om te bewijzen dat de fraude echt is gepleegd.

Zware gevallen
De Rotterdamse fraudeurs worden nog niet veroordeeld. De rechter wil eerst een heldere uitleg van het OM waarom vervolging van verdachten mogelijk zou zijn zonder politieonderzoek. Het zou kunnen dat een beperkte inzet van de politie noodzakelijk blijft, bijvoorbeeld om de verdachten te verhoren.
De verzekeraars willen zo snel mogelijk aan de slag met de nieuwe aanpak. Vooral om zware gevallen aan te pakken. Zo worden soms zelfs mensen om het leven gebracht om de verzekering op te lichten. Lichte gevallen, zoals een ten onrechte geclaimde zonnebril, worden doorgaans buiten het strafrecht gehouden. De polis wordt dan beëindigd, de claim teruggevorderd en de fraudeur komt op een waarschuwingslijst. Ook kan een civiele boete van 532 euro worden opgelegd.

Deel dit artikel via: