In een tijdsbestek van enkele jaren hebben meerdere, soms identieke incidenten met vliegtuigen plaatsgevonden op Schiphol. De pilotenvereniging VNV heeft hierover een brandbrief gestuurd naar de Tweede Kamer, die vandaag vergadert over de veiligheid op de complexe luchthaven.

Een aantal incidenten vormde voor de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) aanleiding om de veiligheid op Schiphol als geheel te evalueren, temeer omdat Schiphol in de toekomst nog verder zal groeien.
Opvallend vindt de VNV het dat de OVV een dergelijk rapport produceert en niet de overheid. Als toezichthouder had Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) zelf een rapport kunnen samenstellen, vindt de vereniging van verkeersvliegers. Het feit dát het rapport er nu ligt, met aanbevelingen aan ILT, geeft dan ook te denken. De tekortkomingen van de overheid als toezichthouder worden op deze manier extra bevestigd, zo staat in de brandbrief.

Aanbevelingen niet opgevolgd
De diverse onderzoeken van de OVV naar individuele incidenten met betrekking tot de luchtvaart op en rond Schiphol hebben geleid tot een groot aantal aanbevelingen. Het is opvallend dat het nu voorliggende OVV-Schiphol-rapport geen melding maakt van de mate waarin deze aanbevelingen uit eerdere OVV-rapporten zijn opgevolgd. De VNV ziet dit dan ook als tekortkoming van het rapport, want wat heeft een onderzoek voor zin als er vervolgens weinig met de uitkomsten wordt gedaan? De VNV ziet incidenten als een kans om ongevallen in de toekomst te voorkomen. Ze moeten dan ook gezien worden als waarschuwingen, die indien genegeerd vroeger of later leiden tot een ongeval.

Wisselen van baancombinaties
Internationaal gezien neemt Schiphol een unieke positie in ten aanzien van het baangebruik veroorzaakt door het geluidpreferentieel vliegen. Daar waar andere internationale vliegvelden hooguit één keer per dag wisselen van baancombinaties, gebeurt dit op Schiphol gemiddeld zestien keer per dag, waarvan een of twee keer vanwege een veranderende windrichting. De toch al complexe luchthaven Schiphol wordt voor de gebruikers nog moeilijker gemaakt door dit significante aantal baanwisselingen, die op gespannen voet staan met de veiligheid. Daar waar het 2+2 baangebruik zorgt voor veilige, voorspelbare en stabiele verkeersstromen, is dit onvoldoende op waarde geschat aan de Alderstafel. De duidelijke stem die Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL) laat horen over 2+2 baangebruik voor een veiliger Schiphol wordt genegeerd. In plaats daarvan worden de verkeersleiders op de proef gesteld om met ‘kunst- en vliegwerk’ de capaciteit waar te maken.

Quick wins
De VNV is van mening dat het door de OVV benoemde gemis van een integrale analyse van de veiligheidsaspecten bij het geluidpreferentieel vliegen alsnog dient plaats te vinden. De veiligheid kan niet ondergeschikt gemaakt worden aan de spreiding van het geluid en daarmee direct het risico voor de omwonenden vergroten.
De veiligheid op en rond Schiphol dient niet veilig genoeg, maar zo veilig mogelijk te worden. Daarom mag het denken in veiligheidsrisico’s niet leiden tot het accepteren van geïdentificeerde, onveilige situaties. Als het rapport opmerkt dat Schiphol een complexe luchthaven is en uitnodigt tot het maken van fouten, kan de enige, juiste actie zijn het minder complex maken van de luchthaven. Dit betekent dat er geïnvesteerd moet worden in veranderingen, onafhankelijk van het aantal vliegbewegingen nu en in de toekomst, aldus de VNV.