Vrijwillige brandweer blijkt in strijd met Europese regels

Vrijwilligers die hetzelfde werk doen als betaalde werknemers, zouden volgens de Europese regels gewoon salaris moeten ontvangen. Dat zou de brandweer in grote problemen kunnen brengen, want daar bestaat 81 procent van de sterkte uit vrijwilligers en geld om hen te betalen is er niet.

Zondagavond besteedde Nieuwsuur uitgebreid aandacht aan de kwestie. De huidige situatie waarin vrijwilligers dezelfde opleiding hebben en hetzelfde werk doen als beroepsbrandweermensen, is in strijd met Europese regels. Die stellen dat gelijke arbeid gelijk beloond moet worden. Dat zou betekenen dat alle vrijwilligers als deeltijdwerknemers moeten worden aangemerkt. Om dat te voorkomen presenteert een denktank van het Veiligheidsberaad maandag een oplossing aan minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid.

Europees Hof van Justitie
Als de brandweer geen gebruik meer mag of kan maken van vrijwilligers, betekent dit dat er van de 973 brandweerposten maar 111 overblijven. De kwestie is in februari 2018 aangezwengeld door een Belgische brandweervrijwilliger. Die wilde betaald krijgen voor de brandweerdiensten die hij vanuit huis draaide. De zaak kwam voor het Europees Hof van Justitie en dat stelde de brandweervrijwilliger in het gelijk. Direct daarop liet het Nederlandse ministerie van Justitie en Veiligheid de rechtspositie van brandweervrijwilligers onderzoeken. Daaruit kwam naar voren dat het huidige brandweerstelsel niet behouden kan worden.

Oplossingen
Sinds afgelopen zomer is het Veiligheidsberaad, met daarin de voorzitters van de 25 Veiligheidsregio’s, op zoek naar een oplossing voor de kwestie. De vrijwilligers een volwaardig salaris geven zou een fortuin kosten. In Nederland werken vrijwilligers ook niet voor het geld voor de brandweer, maar omdat zij zo willen bijdragen aan de veiligheid. Een andere oplossing is het geven van verschillende opleidingen en taken aan vrijwilligers en beroeps. Dan is er geen sprake meer van gelijke arbeid. Het Veiligheidsberaad en Grapperhaus zijn voor de tweede oplossing, maar daar wordt bij de brandweer anders over gedacht. Marten Klaas Brinksma is vrijwilliger en stelt dat een brand een brand is en dat niet duidelijk is wat een vrijwilliger minder zou moeten doen dan een beroeps. Andere vrijwilligers die door Nieuwsuur zijn benaderd, geven aan beslist niet minder te willen doen dan hun betaalde collega’s.

Arbeidsovereenkomst
Hoogleraar arbeidsrecht Evert Verhulp merkt op dat het erg lastig is om onderscheid te maken tussen werkzaamheden. Zeker omdat veel korpsen uitsluitend op vrijwilligers draaien. Om die korpsen in stand te houden zou er weinig anders opzitten dan beroepsmensen aan te stellen. Verhulp vindt het aanbieden van een arbeidsovereenkomst aan vrijwilligers de beste oplossing. Ook Willemijn Roozendaal, universitair hoofddocent arbeidsrecht, zegt dat de overheid vrijwilligers evenveel zou moeten betalen als beroeps. Zij stelt een deugdelijk systeem van functiewaardering voor, waarbij brandweerlieden door bijvoorbeeld het opbouwen van meer ervaring of het dragen van meer verantwoordelijkheden meer kunnen gaan verdienen.

Deel dit artikel via: