In het ‘European Drug Report 2018: Trends and developments’ signaleert het EMCDDA een toename van de beschikbaarheid van cocaïne op de Europese drugsmarkt, een verontrustend en stijgend aantal drugsdoden en aanwijzingen voor een verhoogde drugsproductie in Europa. Dit maakt het Trimbos Instituut bekend.

Opvallend is de positie van Nederland als het gaat om het percentage gebruikers van stimulantia in de algemene bevolking. Voor ecstasy en amfetamine gaat Nederland veruit aan kop; voor cocaïne staat Nederland op een derde plaats, na het Verenigd Koninkrijk en Denemarken.
De opkomst van (illegale) fentanyl-achtigen, zeer sterk werkzame synthetische opioïden die in de Verenigde Staten en Canada voor talloze doden zorgen, zet ook de ‘signaleringsdiensten’ in Europa op scherp. Vooralsnog zijn er geen signalen dat Nederland met deze middelen wordt overspoeld, al wordt fentanyl wel in toenemende mate voor medische doeleinden voorgeschreven.

Verslavingsproblematiek
Ook signaleert het EMCDDA (European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction) een mogelijke opmars van het gebruik Nieuwe Psychoactieve Stoffen, met name synthetische cannabinoïden, in gevangenissen. In Nederland komt verslavingsproblematiek relatief vaak voor onder gedetineerden (NDM Jaarbericht 2017), maar over het gebruik van NPS in deze populatie is nagenoeg niets bekend.
Het EMCDDA signaleert ook een daling van het aantal nieuw gemelde Nieuwe Psychoactieve Stoffen, mogelijk vanwege de strengere drugswetgevingen in EU-lidstaten en/of maatregelen om productie in China tegen te gaan. In Nederland is 4-fluoramfetamine (4-FA) nog steeds ruimschoots de belangrijkste ‘NPS’ die in drugsmonsters wordt aangetroffen, maar is het aandeel in 2017 gedaald, mogelijk een gevolg van het verbod van dit middel (25 mei 2017).

Cocaïne
De bevinding dat cocaïne ruimer beschikbaar is op de markt lijkt ook in Nederland het geval te zijn. Het cocaïnegebruik onder volwassenen is gestegen sinds 2014 en de zuiverheid van cocaïne is hoog en neemt toe. Ook wordt beduidend minder vaak het belangrijkste versnijdingsmiddel levamisol aangetroffen.
Het EMCDDA vraagt ook aandacht voor een toename in het aantal drugsdoden sinds 2011. In 2016 ging het om ruim 9000 gevallen in de EU, Noorwegen en Turkije. Ook in Nederland zien we in de afgelopen jaren een toename in de geregistreerde drugssterfte, maar kan niet met zekerheid worden gesteld of het gaat om een daadwerkelijke toename of een wijziging in het detecteren en registreren van drugsgerelateerde sterfgevallen.

Meer publicaties
Naast het Europees Drugsrapport 2018 zijn ook verschenen:

• het ‘Country Drug Report 2018 voor Nederland’, waarin de Nederlandse cijfers zijn samengevat;
• een rapportage van het Early Warning System 2018, met specifiek aandacht voor de opkomst van synthetische cannabinoïden en opioïden (zoals fentanyl-analoga);
• een rapportage over het gebruik van Nieuwe Psychoactieve Stoffen in gevangenissen;
• twee (digitale) publicaties: over het misbruik van benzodiazepines onder problematische opiaatgebruikers en over drugsgebruiksruimten.

Alle rapportages kunnen worden gedownload van www.emcdda.europa.eu.

Het Trimbos-instituut rapporteert samen met het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum in opdracht van het ministerie van VWS en het ministerie van Justitie en Veiligheid aan het EMCDDA over ontwikkelingen in de drugssituatie in Nederland. Het Trimbos-instituut doet dat vanuit haar rol als een van de 28 Focal Points in de EU-lidstaten. Deze gegevens vormen de basis voor de diverse rapportages van het EMCDDA.