OM bestraft ook zware delicten buiten rechter om

Voor kleinere delicten mag het Openbaar Ministerie zelf straffen uitdelen. Dit om capaciteit bij de zittende magistratuur te besparen. Volgens Trouw bestraft het OM tegenwoordig echter ook verdachten van zwaardere delicten, zoals ernstige mishandeling en aanranding.

Een officier van justitie mag een zogenoemde strafbeschikking uitdelen voor delicten waar volgens de wet maximaal zes jaar celstraf op staat. De dader moet dan een boete betalen of een taakstraf uitvoeren. Iemand kan niet zonder tussenkomst van de rechter tot celstraf worden veroordeeld. Volgens Trouw hebben inmiddels tientallen verdachten van ernstige zeden- en geweldsdelicten een strafbeschikking gekregen, terwijl zij door een rechter waarschijnlijk naar de gevangenis waren gestuurd. 45 keer hebben verdachten een taakstraf of boete gekregen voor een delict waarvoor normaal meer dan zes jaar celstraf wordt gegeven.

Noodmaatregel
De strafbeschikking is een noodmaatregel, zodat voldoende rechters beschikbaar blijven voor zware gevallen. Maar er lijkt een steeds groter grijs gebied te ontstaan, waardoor onder andere stalkers, plegers van huiselijk geweld en zelfs verspreiders van kinderporno met een strafbeschikking wegkomen. Dit is tegen de richtlijn van het OM, maar daar mag een officier van afwijken als de situatie dat vraagt. Critici vinden dit een zorgelijke ontwikkeling. De strafbeschikking was ooit bedoeld voor eenvoudige delicten, zonder grote impact voor het slachtoffer. Maar in 2021 deelde het OM in totaal al bijna 85.000 strafbeschikkingen uit. Daarbij is de straf soms ook hoger dan een rechter zou geven en het kan gebeuren dat de straf gegeven wordt op basis van bewijzen, die een rechter niet zou accepteren. Maar vaker is het omgekeerde het geval. Zo kreeg een vrouw die ambulancemedewerkers met vleesmessen bedreigde een taakstraf en een boete, terwijl zij volgens de slachtoffers toch echt door een rechter veroordeeld had moeten worden. Een ander nadeel is dat strafbeschikkingen niet in de openbaarheid komen en daardoor geen afschrikkende werking hebben. En slachtoffers kunnen geen beroep doen op spreekrecht, wat in een rechtszaal wel mogelijk is. Het OM doet onderzoek en belooft beterschap.

Deel dit artikel via: