Wekelijks besteden opsporingsprogramma’s er aandacht aan: oplichting door zogenaamde bankmedewerkers of nepagenten. Zo ook in de zaak die op maandag 26 mei op zitting stond. Het OM eiste tegen een 25-jarige man uit Rotterdam een gevangenisstraf van 30 maanden. Het OM vindt bewezen dat de verdachte zich in september en oktober vorig jaar, op verschillende plekken in Nederland, schuldig heeft gemaakt aan het medeplegen van zes gevallen van voltooide oplichting, pogingen daartoe en witwassen. De man deed zich telefonisch voor als politieagent.

De verdachte deed zich telefonisch voor als politiemedewerker. Hij vertelde aan de veelal (hoog)bejaarde slachtoffers een verzonnen verhaal over een aanhouding in hun buurt en dat hun adres gedurende het politieonderzoek was verschenen op een potentiële slachtofferlijst. Daarom zou een politie-collega bij hen langskomen om waardevolle spullen en geld veilig te stellen. Verdachte zette de slachtoffers met zijn werkwijze onder druk en boezemde hen moedwillig angst in.

Onderzoek
Meerdere mensen deden uiteindelijk aangifte van oplichting. Daarop startte de politie een opsporingsonderzoek. Zij stuitten daarbij op een veelgebruikt telefoontoestel. Bij een telefoontap op dit nummer waren verschillende oplichtingen te horen met steeds dezelfde werkwijze. De verdachte kwam uiteindelijk in beeld door onderschept telefoonverkeer. Het telefoontoestel straalde daarbij aan op de woning van de verdachte. Via observatie werd duidelijk dat het moment dat de telefoon weer op dit adres aanstraalde, de verdachte telkens thuis arriveerde.

Verdenking
Dit leverde de verdenking op dat verdachte betrokken was bij de oplichtingen gepleegd met het toestel. De daarop volgende huiszoeking ondersteunde deze verdenking: op twee telefoons van de verdachte trof de politie zoekopdrachten en notities aan die waren te linken aan de verschillende aangiften van oplichting. In de woning van de verdachte trof de politie tevens dure merkkleding aan ter waarde van bijna 9.000 euro zonder dat de verdachte een aantoonbaar legaal inkomen heeft. Dit leverde de verdenking van witwassen op.

Strafeis
De officier van justitie benadrukte ter zitting de ernst van de feiten: “De oplichtingen die hier voorliggen komen voor slachtoffers heel dichtbij. De slachtoffers zijn thuis, in hun eigen vertrouwde omgeving, als zij gebeld worden door iemand die zich voordoet als de politie. Door iemand die de tijd neemt om hun vertrouwen te winnen, te vragen naar kostbaarheden en eigenlijk op die manier ‘rondzoekt’ in het huis van de slachtoffers die ze aan de lijn hebben. Zijn er sieraden? Is er geld? De ‘beller’ komt via de telefoonlijn binnen, de ‘ophalers’ komen vervolgens daadwerkelijk de woning binnen en intensiveren de zoektocht naar allerlei waardevolle spullen. Toen ik de pagina’s lange transscripties las van de oplichtingsgesprekken, kreeg ik buikpijn. We zijn natuurlijk allemaal bekend met het script van deze oplichtingsmethode, maar om het zo uitgeschreven te lezen, benadrukt de ernst van deze oplichtingsmethode. Met geduld, vriendelijkheid en het aanjagen van angst, worden de slachtoffers overtuigd hun meest kostbare bezittingen in handen te geven aan personen die zij denken te kunnen vertrouwen. Dikwijls gaat daarbij om erfstukken van overleden dierbaren.”

Woninginbraak met telefoon
Dit zijn volgens de officier van justitie niet de oplichtingen waar de richtlijnen over gaan en waar slechts weken gevangenisstraf op staan in geval van meermalen recidive. “Deze feiten lijken eerder op een woninginbraak: in plaats van een breekijzer, gebruikt de oplichter een telefoon. Deze vorm van oplichting heeft impact op het vertrouwen dat men heeft in de echte politie, maar ook op de snelheid waarmee de politie hun werk kan doen. Kostbare tijd in crisissituaties gaat hierdoor verloren, omdat mensen simpelweg niet mee durven te werken met de politie.”
Alles afwegende komt de officier van justitie uit op een strafeis van 30 maanden, 5 maanden per voltooide oplichting. Hierbij wordt ook rekening gehouden met de pogingen tot oplichting, het witwassen en de recidive. De verdachte zelf wilde eerder niet verklaren maar gaf ter zitting aan dat hij slechts zijdelings betrokken was. De officier van justitie acht dit gelet op de inhoud van het dossier ongeloofwaardig.

Let op
Dit soort trucs worden steeds vaker uitgehaald. Zogenaamde bankmedewerkers die bellen over ‘verontrustende transacties’, waarna slachtoffers limieten ophogen en bankpassen met pincodes afgeven, in de heilige veronderstelling dat zij daar goed aan doen. Of zogenaamde politieagenten die bellen over misdaad in de buurt en spullen komen ophalen om veilig in een politiekluis op te bergen. Allemaal onzin, maar op zo’n geraffineerde manier verteld terwijl de slachtoffers dusdanig onder druk worden gezet, dat deze vorm van criminaliteit helaas nog steeds loont.