Sinds 1 februari 2025 past het OM de strafbeschikking vaker toe bij veelvoorkomende vermogenscriminaliteit, zoals winkeldiefstal en heling. Hiermee wordt de strafrechter ontlast en kan rechterlijke capaciteit worden benut voor zwaardere strafzaken. Zo worden de doorlooptijden verkort en wordt meer criminaliteit aangepakt en bestraft. Deze intensivering is vastgelegd in een tijdelijke instructie.

Deze intensivering heeft vragen opgeleverd, zoals ook is gebleken in het rondetafelgesprek van de commissie van Justitie en Veiligheid van de Tweede Kamer op 26 maart 2025. Hier is door het College op gereflecteerd en dit heeft aanleiding gegeven tot een aantal aanpassingen. Waar het College van mening was dat het opleggen van een strafbeschikking aan illegale vreemdelingen en asielzoekers zou leiden tot meer bestraffingen (namelijk geen sepot meer), zou dit de indruk kunnen wekken dat zij er lichter door zouden worden bestraft. Het College ziet er om deze reden van af om illegale vreemdelingen en asielzoekers onder de werking van de tijdelijke instructie te laten vallen.

Vervolgonderzoek
Het College wil komend jaar bezien wat de uitwerking is van deze eerste tijdelijke instructie voor de rechtspraak en slachtoffers. Daarnaast is door de procureur-generaal bij de Hoge Raad een vervolgonderzoek naar de OM strafbeschikking aangekondigd. Ook het WODC doet hier onderzoek naar. Het College wacht de resultaten van de eigen reflectie en de beide onderzoeken af en komt in de tussentijd niet met nieuwe tijdelijke instructies om het gebruik van de strafbeschikking verder te intensiveren. Het OM zal in samenspraak met Slachtofferhulp Nederland de positie van het slachtoffer rond de strafbeschikking versterken, en de informatieverstrekking en rechtsbijstand richting verdachten optimaliseren.

Ondertussen beoogt het OM meer zaken strafrechtelijk af te doen en doorlooptijden verder terug te dringen zodat aan meer slachtoffers sneller recht wordt gedaan.