Volgens het Platform voor de InformatieSamenwerking heeft een op de zes jongeren tussen de 12 en de 17 jaar heeft wel eens een cyberdelict gepleegd, bewust of onbewust. Het gaat hier onder andere om hacken, ID-fraude, online bedreigen of het downloaden van films zonder ervoor te betalen.

De cijfers komen uit onderzoek dat in opdracht van Safer Internet Centre Nederland is uitgevoerd in het kader van de Safer Internet Days, die plaatsvinden van 6 tot en met 13 februari 2018. Van de deelnemers aan het onderzoek geeft 3 procent aan weleens te hebben gehackt en 7 procent zou dit overwegen. Van de groep 16- en 17-jarigen geeft bijna 14 procent aan wel eens gehackt te hebben of dit te overwegen als de situatie zich zou voordoen. “Hacken begint voor jongeren meestal met experimenteren. Vaak puur voor de lol”, zegt Marjolijn Bonthuis van Safer Internet Centre Nederland. “Uit dit onderzoek blijkt ook dat de meeste jongeren weten dat hacken strafbaar is, maar de drang om te kijken of iets lukt, wint het op dat moment. En hoe groot is de kans dat je gepakt wordt? Vaak blijf je ongezien, totdat het een keer misgaat. De consequenties kunnen dan groot zijn. We willen jonge hackers graag laten inzien dat ze met hun unieke talenten ook veel kunnen bijdragen aan onze maatschappij, bijvoorbeeld op het vlak van preventie van cybercrime.”

Niet de juiste hulp
De net 18-jarige Zawadi Done, applicatie-ontwikkelaar en ethisch hacker, zegt dat hij met de juiste hulp niet over de grens was gegaan. “Ongeveer een jaar geleden ontdekte ik dat mijn online skills veel beter ontwikkeld waren dan die van mensen in mijn omgeving en ik ging steeds een stapje verder. Ik wist dat ik fout zat, maar tegelijkertijd wist ik ook niet waar ik terecht kon met bijvoorbeeld mijn informatie over een beveiligingslek of mijn vragen.”
Op 13 februari aanstaande wordt met ethische hackers (zowel jong als oud), politie en Openbaar Ministerie gesproken over hoe jonge hackers aan de goede kant kunnen worden gehouden en welke straffen jonge daders zouden moeten krijgen. Op de website www.meldknop.nl kunnen jongeren terecht voor hulp als zij hebben gehackt.

Downloaden zonder te betalen
Van strafbare activiteiten die jongeren online doen staat het downloaden van films, muziek of software zonder hiervoor te betalen met stip op één. 37 procent van de deelnemers aan het onderzoek heeft dit wel eens gedaan en 22 procent zou overwegen om dit te doen. 5 procent heeft wel eens een online product gekocht tegen een prijs die te mooi is om waar te zijn (heling). Niet strafbaar maar wel veel gedaan is vals spelen in een online game: 20 procent geeft aan dit wel eens te hebben gedaan en 22 procent zou vals spelen overwegen. 7 procent geeft aan iemand online gepest of beledigd te hebben, 5 procent zou dit doen.

Strafbaar of niet?
Het onderzoek laat verder zien dat een (ruime) meerderheid van de jongeren adequaat weet in te schatten of een online activiteit strafbaar is. Vooral van hacken en een computersysteem onbruikbaar maken door bijvoorbeeld een DDoS aanval (beide 90 procent) is bekend dat dit strafbaar is. Maar een online product kopen waarvan de prijs te mooi is om waar te zijn (heling) wordt door 55 procent niet gezien als strafbaar, terwijl dit wel degelijk het geval is. Wat verder opvalt is dat twee derde van de jongeren ervan overtuigd is dat online pesten of beledigen strafbaar is, terwijl hier in de wet geen specifieke bepaling over is opgenomen.

Fysiek versus online
Jongeren beoordelen fysieke misstappen over het algemeen als ernstiger dan online overtredingen. Zo vinden jongeren een film of DVD in de winkel stelen erger dan onbetaald films of muziek downloaden (81 procent versus 6 procent). Inbreken in iemands huis vinden ze erger dan in iemands computer inbreken (44 procent versus 9 procent) en ze zijn van mening dat in een winkel liegen over je leeftijd erger is dan online frauderen met leeftijd (42 procent versus 12 procent). Opvallend is dat meer dan de helft van de deelnemers online en fysiek beledigen of pesten even erg vindt, terwijl spieken als minder erg wordt gezien dan online je rapportcijfer aanpassen (7 procent versus 78 procent).

Hack Talk: Next Gen Hackers
De Hack Talk op 13 februari in Worm Rotterdam (19.00 – 21.00 uur) – is bedoeld om de jonge generatie hackers aan de goede kant te houden door hen en hun leraren, ouders en verzorgers te laten zien dat cyber security een interessante sector is met veel mogelijkheden en creativiteit, duidelijk te krijgen waar de grenzen liggen tussen white hat en black hat hacking en wat we het beste kunnen doen als jonge hackers toch over de grens gaan. Sprekers zijn onder meer Floor Jansen van Team High Tech Crime van de Nederlandse politie en Lisanne van Dijk van het OM. Zij ontwikkelen samen met het bedrijfsleven en de tech community een nieuwe alternatieve straf voor jonge cybercriminelen: HackRight. Daarnaast komen applicatie ontwikkelaar en ethische hacker Zawadi Done, jonge hacker Jurre Groenendijk en Victor Gevers van Guild of Grumpy Grey Old Hackers aan het woord.

Over het onderzoek
In het kader van de Safer Internet Day is het onderzoek ‘Safer Internet Day 2018: Cybercrime onderzocht’ (onder 1.135 jongeren van 12 tot en met 17 jaar) uitgevoerd. Het geeft een beeld van de houding en het gedrag van jongeren ten opzichte van cybercrime. Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van het Safer Internet Centre Nederland, een partnerschap tussen drie partijen: ECP | Platform voor de Informatiesamenleving (met de website Veiliginternetten.nl), het Expertisebureau Online Kindermisbruik en Mediawijzer.net.