De beveiliging van militaire locaties in Nederland schiet opnieuw ernstig tekort. Dat concludeert de Algemene Rekenkamer na een nieuw onderzoek, waarin voor het derde jaar op rij sprake blijkt van structurele tekortkomingen. De situatie wordt door de Rekenkamer als ‘onacceptabel’ bestempeld, zeker in het licht van de huidige geopolitieke spanningen.

De Rekenkamer grijpt ditmaal naar haar zwaarste middel: het aantekenen van formeel bezwaar. Daarmee werd minister van Defensie Ruben Brekelmans verplicht tot het opstellen van een verbeterplan. Dat plan is inmiddels ingediend en goedgekeurd, waardoor het bezwaar voorlopig geen directe gevolgen heeft. Toch blijft de waarschuwing staan. Als er volgend jaar opnieuw geen noemenswaardige vooruitgang wordt geboekt, zal de minister zich hierover moeten verantwoorden in de Tweede Kamer.
In haar rapport benadrukt de Rekenkamer dat militaire objecten – zoals oefenterreinen en in havens liggende marineschepen – potentieel doelwit kunnen zijn van sabotage of cyberaanvallen. “Aanslagen op commando- of computercentra of wapensystemen kunnen de defensieorganisatie verlammen,” staat in het rapport. Het gebrek aan vooruitgang, gecombineerd met de toenemende internationale spanningen, noemt de Rekenkamer ronduit zorgwekkend.

Testteams
Bij interne beveiligingstesten die eind 2024 op acht defensielocaties werden uitgevoerd, slaagden testteams er nog altijd in om ongezien het terrein te betreden. In sommige gevallen werden ze zelfs door personeel de weg gewezen. Volgens de Rekenkamer toont dit aan dat het veiligheidsbewustzijn op de werkvloer nog altijd onder de maat is, zelfs bij zwaar beveiligde objecten.
Defensie erkent het probleem en noemt de aanpak ervan “topprioriteit”. In de begroting voor 2025 wordt extra geïnvesteerd in organisatorische, bouwkundige en elektronische beveiliging. Staatssecretaris Christophe van Tuinman benadrukt dat hij de bevindingen serieus neemt. “Ik maak me zorgen,” zegt hij. “De dreiging in Nederland en Europa neemt toe. We moeten het bewustzijn over veiligheid bij álle medewerkers verhogen.”
Om de ernst van de situatie zelf te ervaren, wil Van Tuinman zich aansluiten bij een toekomstig testteam dat probeert een defensielocatie binnen te dringen. “Zo krijg ik gevoel bij wat er misgaat.”
De minister heeft inmiddels zijn verbeterplan gepresenteerd en daarmee voldoet hij voorlopig aan de eisen van de Rekenkamer. Toch blijft de toezichthouder kritisch. Mocht er volgend jaar opnieuw sprake zijn van structurele tekortkomingen, dan dreigen er wél politieke consequenties.
Staatssecretaris Van Tuinman is optimistisch over de toekomst. “Ik beloof dat de Rekenkamer volgend jaar niet weer met zo’n rapport hoeft te komen.”