De overheidscampagne ‘Laat je niet interneppen’ heeft weinig effect gehad op het gedrag van burgers. Dat blijkt uit onderzoek in opdracht van het ministerie van Justitie en Veiligheid. De campagne, bedoeld om mensen te waarschuwen voor online oplichting, leidde er niet toe dat meer mensen een gesprek met een mogelijke oplichter afbreken of het contact vertragen. Ook het aantal mensen dat bij twijfel een controlecheck uitvoert, is gelijk gebleven.

De campagne loopt al enkele jaren en richt zich op het herkennen van online oplichtingstechnieken zoals spoofing, tijdsdruk of emotionele manipulatie. In 2023 kreeg twee op de drie Nederlanders van 15 jaar en ouder te maken met frauduleuze berichten, en één op de tien werd daadwerkelijk slachtoffer van online oplichting, zo melden de ministeries van Justitie en Veiligheid en Binnenlandse Zaken.
Hoewel de campagne relatief goed wordt herkend en gewaardeerd – vooral ten opzichte van andere overheidsinitiatieven zonder televisie- of radiopromotie – blijft het daadwerkelijke gedragsverandering uit. De onderzoekers signaleren een lage herinnering aan de boodschap en weinig impact op bewustwording. Mensen zien de ernst van het probleem, maar voelen onvoldoende het risico dat zij zelf slachtoffer kunnen worden.
De onderzoekers doen dan ook aanbevelingen om de effectiviteit van de campagne te vergroten. Zij pleiten ervoor om de persoonlijke urgentie te verhogen: mensen moeten het gevoel krijgen dat ook zij slachtoffer kunnen worden. Het is essentieel om bewustzijn te creëren over zowel de ernst als het risico van online oplichting, aldus het rapport.
Kortom, hoewel ‘Laat je niet interneppen’ opvalt en gewaardeerd wordt, blijkt dat waarschuwen alleen niet genoeg is om gedrag te veranderen. Meer gerichte campagnes zijn nodig om mensen daadwerkelijk tot actie aan te zetten.