Volgens Jos van der Stap, landelijke coördinator overvallen bij de politie, is er sprake van een wapenwedloop tussen een grote groep volhoudende criminelen en beveiligingsmaatregelen van banken en politie. Dat vertelt hij tegenover nu.nl. Tot en met 2018 daalde het aantal plofkraken naar 43, maar dit jaar zijn er al 68 opgeblazen.

De banken en de politie dachten vorig jaar het aantal plofkraken onder controle te hebben, maar wat er in werkelijkheid gebeurde was dat de criminelen hun werk naar Duitsland hadden verlegd, waar de geldautomaten minder goed beveiligd waren. Maar sinds de bendes zijn overgeschakeld van gas naar veel krachtigere vaste explosieven, zijn Nederlandse geldautomaten weer het slachtoffer. Vooral de apparaten van ABN Amro zijn het doelwit, omdat daarbij kennelijk de kans op buit groter is. Deze bank heeft daarom de afgelopen week 470 geldautomaten leeggehaald en met houten schotten afgesloten. Dat gaat dan vooral om locaties waar een plofkraak risico voor omwonenden met zich meebrengt.

Crimineel netwerk
Van der Stap verwacht dat de plofkrakers zich nu op geldautomaten van andere banken gaan richten. Zolang er buit te halen is, blijven zij doorgaan. De politie zou daarom liever hebben dat het geld bij een plofkraak automatisch wordt vernietigd, maar dat ligt juridisch moeilijk. De Nederlandsche Bank verbiedt het verbranden van geld. Een optie zou een lijmpatroon of verfpatroon kunnen zijn, zoals die ook in geldkoffers worden gebruikt. Volgens de politie is het aantal plofkraken zo toegenomen, omdat er een goed georganiseerd crimineel netwerk achter zit. Daarbinnen is veel kennis aanwezig over hoe geldautomaten in elkaar zitten en welke typen makkelijk te kraken zijn. In Nederland zouden zo’n 400 criminelen bij plofkraken zijn betrokken.

Tijdelijk effectief
De pakkans is relatief klein. Toch heeft de politie vorig jaar 98 verdachten kunnen aanhouden. Dit jaar zijn 78 verdachten opgepakt. Het gaat hier echter om uitvoerders, die makkelijk vervangen kunnen worden. “Zo lossen we het probleem dus niet op”, aldus Van der Stap. Ook het sluiten van geldautomaten is volgens hem maar tijdelijk effectief. De criminelen zullen op zoek gaan naar andere doelwitten. Wat zou helpen is een bewaker bij elke geldautomaat, maar dat is voor de banken niet op te brengen. In Amsterdam en Almere wordt nu wel extra gesurveilleerd door een particulier beveiligingsbedrijf. Op risicovolle locaties worden geldautomaten in winkels geplaatst, maar die zijn dan buiten de openingstijden niet bereikbaar. Betere beveiliging van de geldautomaten heeft volgens Van der Stap tot nu toe alleen geleid tot het gebruik van nog zwaardere explosieven met alle gevolgen van dien. De politieman is er dan ook van overtuigd dat geldontwaarding, bijvoorbeeld door verbranding, het enige is dat een einde kan maken aan de wapenwedloop met de criminelen. De politie gaat hiervoor pleiten bij de politiek.