Zonneparken zijn steeds vaker het slachtoffer van koperdiefstal. Zo vaak zelfs, dat verzekeraars beginnen te twijfelen of zogenoemde grondgebonden PV-installaties nog wel te verzekeren zijn. De schade per diefstal wordt geraamd op 450.000 euro, wat in geen verhouding staat tot de opbrengst voor criminelen. Hikvision hield woensdag een druk bezocht symposium, waarbij over oplossingen werd gesproken.

Er moet iets gebeuren om zonneparken (gebieden waarop zonnepanelen voor energieopwekking worden geplaatst) verzekerbaar te houden, concluderen de verzekeraars. Om de markt hierbij te helpen werd in april een handreiking gepubliceerd, met diverse preventieve maatregelen. Een van de aanbevelingen is hekwerk met detectie. Accountmanager Ruud Aponno van Hikvision presenteerde hiervoor het nieuwe Fiber-Optic Vibration Sensing System. Dit is geschikt voor hekwerken tot tweemaal 50 kilometer en detecteert met een nauwkeurigheid van 10 meter. Deep learning zorgt ervoor dat het systeem relatief ongevoelig is voor oorzaken van nodeloos alarm, aldus Aponno. Bij detectie kan het alarm via automatische PTZ-camera’s worden geverifieerd. Een alternatief is radardetectie, dat een bereik heeft tot 2 kilometer. Verder biedt Hikvision een aantal thermische camera’s, die los van licht- en weersomstandigheden, met grote nauwkeurigheid indringers kunnen detecteren tot op 700 meter afstand. Het nieuwste type is volgens Rolf van den Hoek van Hikvision een camera uit het Hikmicro-programma, waarbij thermische detectie een PTZ aanstuurt. Deze heeft dankzij krachtige witte led’s een bereik van 250 meter in absolute duisternis.

Kunstmatige intelligentie
Een enorme uitdaging blijft het voorkomen van onnodig alarm. Op sommige zonneparken lopen schapen rond, waardoor de detectie het verschil moet kunnen zien tussen een mens en een schaap. Daarnaast zorgen de panelen voor reflecties die onnodig alarm kunnen veroorzaken. Betrouwbare detectie is dan ook niet mogelijk zonder kunstmatige intelligentie. Om de mogelijkheden toe te lichten was AI-consultant Roy van Leeuwen van 2fifty5 uitgenodigd. Hij legde uit hoe makkelijk het voor een mens is om een slechts gedeeltelijk zichtbare kat als kat te classificeren en hoe moeilijk dat voor computers is. Er zijn honderdduizenden foto’s en diverse algoritmes nodig om camera’s echt slim te maken. Momenteel worden algoritmes voor zonneparken ontwikkeld. Die vergen echter zoveel rekenkracht dat ze niet in IP-camera’s kunnen worden geïnstalleerd. Daarin zit wel software voor de eerste filtering, maar de echte classificatie dient op zware servers te gebeuren.

Oorzaken van falende beveiliging
Tot slot vond een kennisronde plaats met productmanager Stefan Spaak van Kiwa, salesmanager Mark Stienen van CSL, Alex van Druten en Erwin Schoenmaker van de Federatie Veilig Nederland, Jan Hoes van verzekeraar HDI en Tom Faber van Enex Power Solutions.

Daaruit kwam naar voren dat de zogenoemde alarmketen lang niet altijd naar behoren functioneert. Er vindt dan wel detectie plaats, maar die leidt uiteindelijk niet tot opvolging. Volgens een woordvoerder van G4S gaat het vaak mis omdat de particuliere alarmcentrale bij vier van de vijf projecten geen contractrelatie heeft met de installateur. Daarnaast schort het aan kennis bij projecteringsdeskundigen van installatiebedrijven. De opleiding voorziet nog niet in oplossingen voor zonneparken, waarvan er inmiddels zo’n 600 operationeel zijn in Nederland. Slechte verbindingen zijn ook een probleem, aldus Stienen. Afgelegen locaties en storende invloeden kunnen ervoor zorgen dat alarmmeldingen niet altijd de alarmcentrale bereiken. CSL biedt hiervoor oplossingen met een SIMkaart, die bij het wegvallen van de verbinding automatisch op een netwerk overschakelt. Om de kwaliteit te borgen, kan volgens Spaak met een groot aantal normen worden gewerkt. De handreiking van de verzekeraars verwijst hiernaar. Naleving van de normen is echter niet mogelijk als het beveiligingsbudget niet toereikend is, wat nogal eens de praktijk is. Certificering conform de BRL K21024 voor tijdelijke beveiligingsinstallaties of BRL K21049 voor vaste beveiligingsinstallaties blijft dan nogal eens achterwege.

Veiligheidsketen
Verzekeraar Hoes vindt dat alleen vroegtijdige detectie en een gesloten veiligheidsketen zonneparken verzekerbaar kan houden. Indringers moeten betrapt worden, voordat zij op het terrein komen en dan dient ook direct een surveillancedienst te gaan rijden. Van Druten is het hiermee eens, maar ziet in de praktijk dat in het Programma van Eisen vaak geen rekening wordt gehouden met de eindsituatie en dat niet gehandeld wordt naar de eisen van de verzekeraar. G4S constateert dat de techniek steeds beter wordt. 91 procent van de binnenkomende alarmmeldingen is inmiddels terecht, maar er zijn uitzonderingen. Zo presteerde één zonnepark het om 1200 meldingen per dag te genereren. Van Druten merkte op dat beter samengewerkt moet worden tussen de schakels van de veiligheidsketen. Dat levert voor alle partijen een beter resultaat en lagere kosten op. De handreiking kan hierbij helpen, maar dan is volgens diverse aanwezigen nog wel een tweede versie nodig, waarin een aantal fouten wordt gecorrigeerd en waaraan dan ook Holland Solar gaat meewerken. Dat is de brancheorganisatie van beheerders van zonneparken. Verder zal een en ander over de alarmopvolging beschreven moeten worden. Die belangrijke schakel in de keten is in de eerst versie buiten beschouwing gelaten.