Veel drugstransport gaat via vrachtwagens. Controles leiden helaas zelden tot een vangst. Daarom zet de politie nu in op samenwerking met de logistieke sector, zo vertelden Martijn Mol en Tom Torensma tijdens een door het CCV georganiseerde kenniskring. De bedrijven werken hier volgens hen graag aan mee.

In zo’n kenniskring van het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (het CCV) werken professionals samen aan de bestuurlijke aanpak van drugscriminaliteit. Van tijd tot tijd nodigen zij externe deskundigen uit, zoals onlangs de projectleiders Martijn Mol en Tom Torensma van het programma Transport Facilitated Organized Crime (TFOC) van de Landelijke Eenheid van de politie. Volgens Torensma heeft de politie dit jaar alleen al in Zeeland en West-Brabant 3.853 kilo cocaïne en 1.529 kilo heroïne onderschept. Het grootste deel was bedoeld voor de buitenlandse markt. Nederland is populair bij drugssmokkelaars vanwege de gunstige geografische ligging, de korte afstanden en de goede logistieke processen. Het meeste transport gaat via vrachtwagens, vaak zonder dat chauffeurs en hun werkgevers daar weet van hebben.

Bewustzijn
Om de 20 tot 25 duizend Nederlandse transportbedrijven bewuster te maken van de risico’s, probeert de politie hen te betrekken bij de drugsbestrijding. Zo wordt chauffeurs uitgelegd waar zij op moeten letten om drugssmokkel te signaleren. De politie verstrekt gratis thermoskannen met een QR-code. Wie die scant vindt op YouTube een aantal voorlichtingsfilms. Vervolgens gaat de politie het gesprek met de chauffeurs aan en worden tips en tools gegeven om vroegtijdig afwijkingen en criminaliteit te herkennen en door te geven. “Want juist de chauffeurs zijn onze oren en ogen, zij kunnen ons helpen”, benadrukt Mol. “Ze moeten dan alleen wel weten waar ze op moeten letten. Deze actie levert veel informatie en tips op.”

Menens
“Daarnaast zorgen we er dan natuurlijk ook voor dat we inzetten op de meldingen die binnenkomen, zodat we laten zien dat het menens is”, zegt Torensma. “Als we vragen om te melden, moeten we er natuurlijk ook iets mee doen zodat het niet bij één melding blijft. We moeten stimuleren om te blijven melden. Ook lichten we transportondernemers voor. Ter ondersteuning hebben we verschillende brochures, muismatten en posters ontwikkeld die we hierbij uitdelen. We hopen dat ondernemers deze gebruiken, zodat ze zich elke dag bewust zijn van het probleem.”

Ondernemers werken graag mee
Daarnaast blijft de politie ook controles uitvoeren. Mol: “Met gerichte verkeerscontroles proberen we slimmer te kijken en vervolgens specifieker te controleren. Samen met gemeenten, RIEC’s, Belastingdienst, FIOD, Douane, Koninklijke Marechaussee en Inspectie Leefomgeving en Transport voeren we integrale bedrijfscontroles uit. Dit is de repressieve ruggengraat van onze campagne en hebben we nu bij zo’n 20 tot 25 bedrijven uitgevoerd. Hiermee lichten we transportbedrijven op alle verschillende vlakken door en maken we zichtbaar dat we actief en betrouwbaar zijn als overheid. Daarnaast is het een goede manier om contact te maken met de ondernemer. Veel ondernemers willen er overigens graag aan meewerken: zij willen gevaarlijke situaties voor hun werknemers en oneerlijke concurrentie voorkomen.”

Informatie van cruciaal belang
“De kans dat je in een willekeurige vrachtwagen drugs aantreft, is bijzonder klein”, zegt Torensma. “Informatie is daarin van cruciaal belang. De bezoeken aan bedrijven leveren ons daarentegen een berg aan interessante en nuttige informatie op die het voor ons mogelijk maken om tot meer gerichte interventies te komen. Nederland heeft gewoon teveel transportbedrijven om allemaal te bezoeken. Het is dan ook belangrijk dat de bezochte bedrijven de signalen doorgeven. Iedereen heeft hierin een verantwoordelijkheid. Daarom is de publiek-private samenwerking ook van groot belang.”

Landelijke uitrol
Het project is gestart in Zeeland en West-Brabant en wordt volgens Mol nu uitgerold in de rest van Nederland. “We hopen op deze manier te kunnen blijven werken, waarbij we focussen op samenwerking met andere partijen en het vergroten van de weerbaarheid van de chauffeurs en ondernemers. Daarnaast zijn we bezig met een serious game waarbij we vrachtwagenschauffeurs en ondernemers op een leuke manier laten ontdekken waar ze op moeten letten. We zijn nog lang niet klaar.”
Aan de kenniskring bestuurlijke aanpak drugscriminaliteit nemen, naast meer dan negentig gemeenten, ook de Nationale Politie, LIEC/RIEC, het ministerie van Justitie en Veiligheid, wetenschappers en andere partners deel. De kenniskring komt twee tot vier keer per jaar bij elkaar.