De rechtshandhaving op Bonaire, Saba en Sint Eustatius verkeert in een alarmerende staat. In een kritisch rapport over 2024 luidt de Raad voor de Rechtshandhaving de noodklok. Structurele onderbezetting, gebrekkige regie en toenemende criminaliteit brengen volgens de raad de veiligheid van burgers, personeel en gedetineerden ernstig in gevaar.

Vooral op Bonaire is de situatie schrijnend. De politie kampt sinds begin dit jaar met een dermate groot personeelstekort dat zelfs de minimale noodhulpbezetting niet kan worden gegarandeerd. De werkdruk is extreem, wat leidt tot fouten, uitval van personeel en directe risico’s voor de veiligheid.
Ook de gevangenis op Bonaire verkeert in crisis. Bijna de helft van de gedetineerden is illegaal afkomstig uit Venezuela en veroordeeld voor drugssmokkel. Door gebrek aan personeel kunnen detentieprogramma’s nauwelijks worden uitgevoerd en loopt de orde gevaar. Uitzettingen en de handhaving van voorwaardelijke straffen stagneren. Tijdelijke ondersteuning uit Europees Nederland biedt geen structurele oplossing.

Vuurwapens
De problemen zijn volgens de raad het gevolg van jarenlange onderinvestering en gebrekkige sturing vanuit Den Haag. Zo ontbreekt centrale regie over de maritieme grensbewaking. Op Saba en Sint Eustatius zijn douanecontroles vrijwel afwezig, waardoor de eilanden kwetsbaar zijn voor drugssmokkel en mensenhandel.
De Voogdijraad kampt eveneens met personeelstekorten en oplopende wachtlijsten. Tegelijkertijd neemt het geweld met vuurwapens onder jongeren toe, terwijl een samenhangende visie op jeugdbeleid ontbreekt.
De raad wijst op het falen van eerder ingezette hervormingen. Ondanks pleidooien sinds 2016 voor nauwere samenwerking tussen diensten, blijven concrete afspraken uit. Daarom pleit de raad nu voor een speciale ‘Caribendesk’ binnen het ministerie van Justitie en Veiligheid.
De ministers van Justitie en Asiel en Migratie worden opgeroepen om met spoed structurele maatregelen te nemen. Het voortbestaan van een veilig rechtsbestel op de eilanden staat op het spel.