In de Rotterdamse haven zijn in het eerste half jaar van 2023 ruim 200 uithalers aangehouden. In heel 2022 werden 251 uithalers aangehouden. Dat meldt de politie. De uithalers zijn jonger dan ooit tevoren en 90 procent is niet eerder betrapt in het havengebied.

In 2021 werden 400 uithalers over het hele jaar aangehouden. Dat gebeurde mede door een grote uithalersgolf in de maand september, toen ruim 140 uithalers aangehouden werden (waarvan 110 in twee weken tijd). Nu, halverwege 2023, staat het aantal aanhoudingen op 217. Een aantal, dat zonder een maand die specifiek uitschoot zoals in 2021, laat zien dat er een probleem is.

Het aantal uithalers en hun leeftijd baart alle betrokken partners zorgen, aldus de politie. Veel partijen steken de handen uit de mouwen om de (preventieve) aanpak te verstevigen en om te blijven werken aan een veilige en integere haven.

Uithalers jonger dan ooit tevoren
Van de aangehouden uithalers is ongeveer 63 procent onder de 23 jaar oud. In 2022 stond dit percentage op 45 procent. Daadwerkelijk minderjarig is zo’n 15 procent. In 2022 was dit nog een kleine 8 procent. Waar andere jaren de meeste uithalers tussen de 23 en 28 jaar oud waren, zijn ze nu vaak tussen de 18 en 22 jaar oud.
De afgelopen drie jaar kwam de politie zo’n 893 uithalers tegen. Deze uithalers zijn met elkaar verantwoordelijk voor ruim 8100 antecedenten. Dat zijn gemiddeld ruim negen misdrijven per uithaler. Misdrijven die zich niet alleen in de haven afspelen. De bijna 900 uithalers zijn onder andere ook verantwoordelijk voor overvallen, geweldsincidenten of bedreigingen.

Stijgende lijn first offenders
De laatste jaren werd ongeveer 75 procent voor het eerst gesnapt als uithaler, en de andere 25 procent was al vaker in de haven aangehouden. Tot nu toe schetst 2023 een ander beeld. Ongeveer 10 procent van de aangehouden uithalers is recidivist, wat betekent dat ruim 90 procent ‘nieuw’ in de haven is. Een mogelijke oorzaak hiervan is de nieuwe wetgeving rondom uithalers, waarbij recidivisten daadwerkelijk celstraffen kunnen krijgen.
Samen met de douane werkt de politie met private partijen in de haven samen om de heterdaadkracht in de opsporing van uithalers te vergroten. Daarvoor worden technische middelen ingezet, er wordt nagedacht over de inrichting van logistieke processen en de toegankelijkheid van cruciale informatie wordt lastiger gemaakt.

Voorkomen
Ook zoekt de politie samen met de gemeente en andere partners binnen en buiten de haven naar effectieve methodes om jongeren te beschermen tegen de stevige grip van de criminele wereld. De problematiek speelt zich misschien af in de haven, maar het begint vaak in de stad. Daarom worden/zijn diverse intiatieven gelanceerd om jongeren bewust en weerbaar te maken.
Een voorbeeld van zo’n preventieve bewustwordingscampagne is de inzet van lesprogramma CoCo. Met VR-brillen worden jongeren geconfronteerd met wat het betekent als ze één keer ‘ja’ zeggen tegen een ronselaar. Daarnaast experimenteert de gemeente Rotterdam met het inzetten van één-op-één-begeleiding, waarbij ervaringsdeskundigen worden gekoppeld aan jongeren die voor het eerst in de fout zijn gegaan. Bij elk initiatief wordt de samenwerking gezocht met relevante partijen.