Handhaving verwijst naar het proces van het afdwingen en naleven van wetten, regels, voorschriften, en beleid door middel van controle, toezicht, en het opleggen van sancties bij overtredingen. Het doel van handhaving is om ervoor te zorgen dat burgers en organisaties zich houden aan de geldende normen en regels, en om de naleving van wet- en regelgeving te waarborgen.

Handhaving kan worden uitgevoerd door verschillende instanties en autoriteiten, afhankelijk van het soort wetten en regels die moeten worden gehandhaafd. Dit kunnen overheidsorganen zijn zoals politie, gemeentelijke handhavingsdiensten, inspectiediensten, belastingdiensten, milieudiensten, enzovoort. Ook particuliere instanties, zoals beveiligingsbedrijven en toezichthoudende organisaties, kunnen een rol spelen in handhaving binnen hun specifieke domeinen.

Het handhavingsproces omvat verschillende stappen:

1. Controle en Toezicht: Dit omvat het actief monitoren en controleren van de naleving van wetten en regels door middel van inspecties, surveillances, audits, en andere vormen van toezicht.
2. Vaststellen van Overtredingen: Wanneer een overtreding wordt geconstateerd, wordt deze vastgesteld en gedocumenteerd door de handhavingsinstantie.
3. Sancties Opleggen: Als reactie op een geconstateerde overtreding kunnen verschillende sancties worden opgelegd, zoals boetes, waarschuwingen, dwangsommen, bestuurlijke maatregelen, inbeslagname van goederen, sluiting van bedrijven, en in ernstige gevallen strafrechtelijke vervolging.
4. Rechtsbescherming: Personen of organisaties die worden geconfronteerd met handhavingsacties hebben recht op rechtsbescherming en kunnen bezwaar maken tegen opgelegde sancties of beslissingen aanvechten via juridische procedures.

Effectieve handhaving is essentieel voor het behoud van de rechtsorde, het bevorderen van de sociale veiligheid, en het beschermen van individuele rechten en belangen. Het draagt bij aan een eerlijke en rechtvaardige samenleving waarin wetten en regels worden nageleefd en waarin mensen verantwoordelijk worden gehouden voor hun gedrag en acties.