Slimme camera’s nog niet altijd slim genoeg

Gemeenten in Nederland testen steeds vaker slimme camera’s met geavanceerde software die misdaden moet herkennen, blijkt uit onderzoek van RTL Nieuws. Vooral camera’s die geweld detecteren zijn populair. Deze technologie blijkt echter ook vaak onschuldige bewegingen, zoals spelende kinderen, te registreren als verdacht.
In steden als Almere, Amsterdam, Rotterdam en Sittard-Geleen worden momenteel proeven uitgevoerd of voorbereid met slimme camera’s. Deze camera’s, uitgerust met software die bewegingen analyseert, sturen meldingen bij verdacht gedrag. De politie Den Haag gebruikt deze software al enkele jaren en is enthousiast. Observanten kijken in negen uur durende diensten naar beelden van pleinen en winkelstraten in steden zoals Den Haag en Leiden. De software helpt hen dan bij het detecteren van potentiële vechtpartijen, waarna zij direct actie kunnen ondernemen.
Succes en uitdagingen
In Rotterdam wordt sinds kort dezelfde software getest, geleverd door het Utrechtse bedrijf Oddity.ai. De proef duurt drie maanden en richt zich op het centrum en Rotterdam-Zuid. Amsterdam bereidt eveneens een proef voor, waarbij eerst de wettelijke en interne regels worden gecontroleerd. RTL Nieuws ontdekte dat minstens negen steden werken aan slimme cameratoezichtprojecten, voornamelijk gericht op geweldsdetectie.
Ondanks de potentie van de technologie, blijken de camera’s in de praktijk regelmatig onschuldige situaties te registreren als geweld. Observanten in Den Haag hebben bijvoorbeeld gemerkt dat de software vaak reageert op spelende kinderen of dieren, wat menselijke beoordeling essentieel maakt om de juiste beslissingen te nemen.
Verschillende toepassingen en toekomstplannen
Naast geweldsdetectie experimenteren steden ook met andere vormen van slim cameratoezicht. In Almere worden camera’s bijvoorbeeld gebruikt om personen ’s nachts van een pier te weren. Zodra de camera een persoon detecteert, klinkt een waarschuwing via een luidspreker, wat vaak voldoende is om mensen te laten vertrekken.
Het Rathenau Instituut, dat de impact van technologie onderzoekt, benadrukt dat hoewel de technologie veelbelovend is, de overgang van proefprojecten naar regulier gebruik vaak lastig is. Eindhoven stopte bijvoorbeeld met het gebruik van slimme camera’s vanwege tegenvallende resultaten en hoge kosten.
Privacy en regelgeving
Gemeenten mogen camera’s gebruiken voor straatveiligheid, maar moeten bij het inzetten van slimme software opnieuw beoordelen of dit noodzakelijk is. Beelden mogen maximaal 28 dagen worden bewaard, tenzij ze nodig zijn voor een politieonderzoek. De politie Den Haag wilde bijvoorbeeld beelden gebruiken om het algoritme te trainen, maar dit stuitte op juridische bezwaren.
De belofte van slimme camera’s blijft aantrekkelijk voor veel gemeenten. Almere onderzoekt nu bijvoorbeeld mogelijkheden om scooters te detecteren bij geldautomaten en juweliers, in de hoop hiermee criminaliteit verder te bestrijden.