De kwaliteit van de behandeling, zorg en scholing van jongeren die in Justitiële Jeugd Inrichtingen (JJI’s) verblijven, is sinds deze zomer verder verslechterd. Dat melden de vier toezichthoudende inspecties aan minister Dekker van Rechtsbescherming.

De achteruitgang komt bovenop de grote zorgen die de Inspectie Justitie en Veiligheid, de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd, de Inspectie voor het Onderwijs en de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid al eerder uitten over het personeelstekort en het tekort aan plaatsen voor jongeren. Die tekorten beperken jongeren ernstig in hun resocialisatietraject en kunnen substantiële risico’s opleveren voor de veiligheid van personeel en jongeren. Ook leiden ze tot een hoge werkdruk en gezondheidsrisico’s voor het overgebleven personeel.

Activiteitenprogramma’s ingekort
Zeker één inrichting voldoet niet meer aan de eisen die de wet stelt aan activiteitenprogramma’s voor deze jongeren. De problemen bij de JJI’s moeten snel opgelost worden zodat zij kunnen werken met activiteitenprogramma’s zoals de wet vereist en op een manier die jongeren en personeel ten goede komt, verzoeken de vier toezichthoudende inspecties.
Recent hebben diverse JJI’s hun activiteitenprogramma’s ingekort. Die programma’s moeten jongeren helpen bij hun terugkeer in de maatschappij. Maar jongeren moeten nu soms een groot deel van de dag op hun kamer blijven en daar ook eten zodat andere groepsgenoten bijvoorbeeld op begeleid verlof kunnen. Zeker één inrichting voldoet door de inkorting van de activiteiten niet meer aan de minimale eisen die de wet aan deze programma’s stelt. Ook zijn er interne wachtlijsten om jongeren op de juiste afdeling te plaatsen en voor therapieën waardoor behandeling niet snel mogelijk is. Daarbij is het trainingsaanbod voor het personeel versoberd en is er te weinig vast en vakbekwaam personeel.

Verbetermaatregelen
Personeel en management in de JJI’s doen hun best om oplossingen te vinden. De Dienst Justitiële Inrichtingen, verantwoordelijk voor de JJI’s, treft verbetermaatregelen zoals het inrichten van een nieuwe locatie Horsterveen waarvan de eerste leefgroep voor acht jongeren is opgeleverd. Ook worden speciale personeelswervers ingezet om nieuw personeel te werven. Tot op heden hebben de getroffen maatregelen onvoldoende effect omdat de problemen DJI, de individuele inrichtingen en bijbehorende scholen overstijgen, stellen de inspecties in hun voortgangsbrief over het intensieve toezicht dat zij uitvoeren op de JJI’s.
Het gezamenlijk verzoek om oplossingen heeft zeer recent geleid tot nieuwe verbeterplannen van de minister. De inspecties zijn hierover positief en zullen nauwgezet volgen of de JJI’s daarmee daadwerkelijk geholpen worden.

In een JJI kunnen jongeren tot 23 jaar geplaatst worden die verdacht worden van een delict of hiervoor zijn veroordeeld. Intensieve begeleiding moet voorkomen dat zij opnieuw in de fout gaan als ze vrijkomen. De delicten waarvan ze worden verdacht of waarvoor ze zijn veroordeeld worden de laatste jaren steeds zwaarder. Ook stijgt het aantal jongeren dat naar een JJI moet.