Minister Van Weel informeerde deze week de Tweede Kamer over de huidige stand van zaken met betrekking tot het versterken van het stelsel bewaken en beveiligen. Het stelsel bewaken en beveiligen is een belangrijk instrument om de democratische rechtsstaat te beschermen en de veiligheid van ernstig bedreigde personen te waarborgen. Er moet echter veel aan gebeuren.

Het vorige kabinet heeft een groot versterkingstraject ingezet om het stelsel toekomstbestendig te maken en fundamenteel te vernieuwen tot het stelsel beveiligen van personen, waaronder ook objecten en diensten vallen. Deze transitie is in volle gang. De toewijding van alle partners aan deze veranderopgave is volgens de minister groot en de fundamenten voor het nieuwe stelsel zijn gelegd. Tegelijkertijd moet er nog veel gebeuren.

Belangrijkste ontwikkelingen
Dreiging en beveiliging kunnen een flinke impact hebben op de te beveiligen persoon en diens gezin, familie en naasten. Om hierbij te ondersteunen zijn er verschillende initiatieven ontwikkeld. Met een nieuwe expertisefunctie komt er gerichte aandacht voor het welzijn van de te beveiligen persoon en diens naasten. De beveiligers voeren onder andere weerbaarheidsgesprekken met bedreigde personen en bieden hen verschillende ondersteuningsmogelijkheden. Ook is er een buddy-systeem ingericht en zijn er online weerbaarheidsmodules ontwikkeld.

Eenduidige regie
In het nieuwe stelsel wordt het gezag eenduidig en eenhoofdig ingericht, zodat er geen sprake meer is van de complexe regie binnen het huidige stelsel. De NCTV wordt het gezag over alle personen. die in het nieuwe stelsel opgenomen worden. Het OM behoudt het gezag over de beveiliging van personen die niet in het nieuwe stelsel vallen. De burgemeester blijft verantwoordelijk voor de handhaving van de openbare orde.
Om alle relevante informatie voor bewaken en beveiligen vanuit verschillende organisaties samen te laten komen in één geïntegreerd dreigingsbeeld, wordt er een nieuwe centrale dreigingsanalysefunctie bij de NCTV ingericht. Daarvoor is ook een nieuwe analysemethodiek ontwikkeld. Voor zorgvuldigheid is gekozen voor een groeimodel waarin binnen de mogelijkheden van bestaande wet- en regelgeving informatie wordt gedeeld. Daarnaast wordt onderzocht welke aanvullende wetgeving wenselijk en nodig is.

Hoge druk op capaciteit
Het aantal personen dat te maken heeft met ernstige dreiging is nog steeds hoog. De verwachting is dat de druk op de capaciteit voorlopig hoog blijft. De politie en de Koninklijke Marechaussee (KMar) hebben extra middelen gekregen om hun capaciteit verder uit te breiden. Bij de KMar is het nieuwe Contingent Persoonsbeveiliging Binnenland opgericht. En bij de politie is er per medio september 2024 binnen de Eenheid Landelijke Expertise en Operaties een nieuw onderdeel ingericht dat zich primair richt op persoonsbegeleiding. Ook de interne informatieorganisatie van de politie wordt versterkt met extra personeel dat zich richt op intelligence ten behoeve van bewaken en beveiligen.

Landelijk Coördinatiecentrum
Tot slot zitten de Politie, KMar, OM en NCTV fysiek bij elkaar in het Landelijk Coördinatiecentrum om integraal sturing te geven aan (nu nog een deel van) de voorbereiding en coördinatie van beveiligingsopdrachten.
Een lerend en adaptief stelsel is cruciaal om te kunnen inspelen op nieuwe dreigingen en vraagstukken. De NCTV monitort en evalueert de verschillende aspecten en (werk)processen van het stelsel om, indien nodig, bij te kunnen sturen. Dit najaar is een onafhankelijk adviesorgaan ingesteld dat de minister van Justitie en Veiligheid adviseert over de uitvoering en uitwerking van het stelsel. De voorzitter van dit orgaan is de H.J.J. Lenferink en bestaat verder uit de leden prof.dr. M.G.W. den Boer, mr. A.J.A.M. Nieuwenhuizen en drs. J. Wienen. De laatste is burgemeester van Haarlem en werd destijds zelf ernstig bedreigd door een motorbende.