Ministeries die jaarlijks voor miljarden aan subsidies verstrekken maken amper gebruik van het belangrijkste instrument dat criminele ondermijning aanpakt: de Wet Bibob. Dat concludeert Nieuwsuur op basis van onderzoek. De wet biedt verschillende mogelijkheden om aanvragers van subsidie te screenen.

De Wet Bibob (Bevordering Integriteitsbeoordelingen door het Openbaar Bestuur) is onder andere bedoeld om ondermijning bij de aanvraag van vergunningen, overheidsopdrachten en vastgoedtransacties tegen te gaan. Als uit een screening blijkt dat er ondermijning in het spel kan zijn, kan de overheid een vergunning weigeren. Nieuwsuur deed onderzoek bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) en de instantie Uitvoering van Beleid, die samen 17 miljard euro subsidie per jaar verstrekken. RVO vindt toepassing van Bibob een zaak voor de ministeries en doet er daarom zelf niets mee.

Goedkopere manieren
In 2020 is door overheden 320 keer advies aangevraagd bij het Landelijk Bureau Bibob. Dat waren er 304 door gemeenten en provincies en slechts zestien door de landelijke overheid. In 2021 waren er 467 aanvragen, waarvan 25 door de landelijke overheid. Het ministerie van Economische Zaken zegt Bibob niet te gebruiken omdat er ook andere, goedkopere manieren zijn om ondermijning tegen te gaan, zoals interne controles. Toch wil men wel vaker via Bibob gaan toetsen. Er wordt gewerkt aan betere afspraken. De Dienst Uitvoering van Beleid heeft de afgelopen drie jaar niet één aanvraag bij Bibob gedaan. Volgens specialisten wordt zo de kans vergroot dat subsidies bij criminelen terecht komen.