De problemen met personeelstekorten bij de politie zullen naar verwachting nog vele jaren aanhouden, langer dan eerder gedacht. Aanvankelijk hoopte de politie in 2025 weer op volle sterkte te zijn, maar nu wordt voorspeld dat er in 2027 nog steeds een tekort zal zijn van 1500 agenten, meldt de NOS.

Op verzoek van de NOS heeft de politie gegevens verstrekt over de huidige onderbezetting en de verwachte situatie in de komende jaren. Uit deze gegevens blijkt een voortdurend gebrek aan personeel bij verschillende operationele afdelingen van de politie, zoals de basisteams op straat, de recherche, de informatiediensten en bij bepaalde gespecialiseerde eenheden.
Op dit moment telt de politie bijna 1800 politiefunctionarissen minder dan gepland, uit een totaal van 48.000 operationele medewerkers. De verwachting is dat dit tekort in 2027 nauwelijks zal verminderen, ondanks de hoop van de politie om tegen die tijd al uit het dal te zijn geklommen.

Concurrentie met andere werkgevers
Het oplossen van de capaciteitsproblemen blijkt een uitdaging te zijn vanwege verschillende redenen, zo zegt de politie. Enerzijds verlaat een aanzienlijk aantal politiemensen de organisatie door pensionering. Elk jaar gaan ongeveer 1500 operationele politieagenten met pensioen en al die posities moeten worden ingevuld met nieuw personeel.
Daarnaast maakt de krapte op de arbeidsmarkt het werven van nieuwe, ervaren krachten moeilijk. Bovendien stappen meer politiemedewerkers dan voorheen over naar andere banen, wat resulteert in hevige concurrentie met andere werkgevers. Het aantrekken van zij-instromers, zoals experts op financieel gebied, verloopt ook moeizaam.

Aantal vacatures groter dan ooit
Hoewel de politie juist wil uitbreiden en ruimte heeft voor 1400 extra agenten in de komende jaren, blijft het aantal vacatures groter dan ooit. Om deze reden traint de politie meer nieuwe agenten dan ooit tevoren. Vanaf het komende jaar zal de politieacademie volledig bezet zijn met 2500 aspirant-agenten per jaar, waarbij de basisopleiding is verkort om sneller agenten inzetbaar te maken. Niettemin beweert de politie dat het niet haalbaar is om nog meer agenten op te leiden dan momenteel gebeurt.
Vanwege de voortdurende groei, de onzekere arbeidsmarkt en het feit dat de nieuwe aanwas pas over een paar jaar volledig ingezet kan worden, blijft er naar verwachting een tekort van ongeveer 1500 agenten bestaan. Dit tekort betreft de huidige personeelsformatie, maar in werkelijkheid stelt de politie dat er nog veel meer personeel nodig is om al het werk aan te kunnen.

Impact op verschillende niveaus
De tekorten in personeel bij de politie hebben impact op verschillende niveaus, zo blijkt uit recente gegevens. Basisteams in verschillende regio’s zijn onderbezet, met teams in bijvoorbeeld Hoofddorp, Zoetermeer en Heerlen die respectievelijk 17, 27 en 21 agenten tekortkomen ten opzichte van de beoogde bezetting. Dit komt neer op gemiddeld vijftien procent tekort aan medewerkers in deze teams.
Daar bovenop komt het uitlenen van agenten aan andere eenheden. In Den Haag moesten bijvoorbeeld dit jaar veel agenten uit andere delen van het land worden ingezet vanwege talrijke demonstraties. Ook vereisen evenementen zoals voetbalwedstrijden en de beveiliging tijdens bijvoorbeeld het Marengo-proces veel politiepersoneel. Daarnaast vergt het omgaan met een groot aantal meldingen per jaar over mensen met verward gedrag veel tijd en middelen van de politie.

Verschuiving van diensten
Om de gaten op te vullen, wordt personeel vanuit verschillende afdelingen ingezet. Wijkagenten worden gedwongen om op andere diensten te draaien en de flexibele teams die bijspringen waar nodig, zijn grotendeels uitgeput. Zowel de districtsrecherche, die zich richt op kleinere criminaliteit, als de regionale recherche, gericht op zwaardere vormen van criminaliteit, kampen met structurele onderbezetting.
Verschillende eenheden, waaronder die in Amsterdam, Midden-Nederland en Oost-Nederland, hebben bijna 100 rechercheurs minder dan gepland, wat neerkomt op ongeveer 10 procent van het beoogde totaal. Ook zijn er grote tekorten bij gespecialiseerde diensten, zoals de Dienst Infrastructuur (verantwoordelijk voor politiewerk op de weg en het spoor) en de Dienst Specialistische Operaties, die activiteiten zoals het afluisteren van verdachten en undercoveroperaties uitvoert. Het kleine overschot aan personeel op bepaalde politieafdelingen compenseert slechts in geringe mate voor deze tekorten.

Aanzienlijke gevolgen
De voortdurende capaciteitsproblemen hebben volgens Liesbeth Huyzer, lid van de korpsleiding, aanzienlijke gevolgen. “Aangiften blijven liggen omdat we steeds weer een nieuwe prioriteit hebben. Op de langere termijn gaat dat ten koste van onze betrouwbaarheid. Daar maak ik me echt zorgen over.” Ze wijst erop dat de huidige situatie een erfenis is uit het verleden, waarbij er eerst fors is bezuinigd op de politie om vervolgens weer extra middelen toe te kennen. “Door dit grillige beleid van afbouw en opbouw lopen we achter de feiten aan.”
Huyzer hoopt dat een toekomstig kabinet in staat zal zijn om verder vooruit te kijken dan slechts één regeerperiode, en dat de politiek niet telkens nieuwe eisen zal stellen, zoals onmiddellijke behoefte aan meer wijkagenten of een hardere aanpak van discriminatie. “Dit betekent namelijk dat we steeds personeel elders vandaan moeten halen.” Volgens haar is het aanstellen van nog meer agenten, zoals de voorgestelde 10.000 extra agenten door bepaalde politieke partijen, geen oplossing. “We hebben nu gevraagd om investeringen in betere middelen en digitalisering. Dat zal het werk efficiënter en effectiever maken.”